Zülfü Livaneli, tam adıyla Ömer Zülfü Livanelioğlu 20 Haziran 1946'da Konya'nın Ilgın ilçesinde dünyaya geldi. Müziğe küçük yaşlardan ilgi duyan Livaneli, bağlama çalmayı eniştesi Turhan Yücel'den Konya da bulunduğu dönemlerde ve yaz tatilinde öğrenmiştir.
Livaneli, ABD Fairfax Konservatuarı'ndan mezun olmuştur.
Zülfü Livaneli, müziği ile birçok ulusal ve uluslararası ödül aldı ve eserleri Joan Baez, Maria Farantouri, Maria Del Mar Bonet, Sezen Aksu, Gülden Karaböcek gibi yerli ve yabancı birçok isim tarafından yorumlandı ve sanatçı bugüne kadar 300'e yakın besteye imzasını attı. Ayrıca sanatçı film hayatına film müzikleri yaparak başlamıştır. Livaneli, 30 film müziği yapmasının ardından dört uzun metrajlı film yönetti: "Yer Demir Gök Bakır", "Sis", "Şahmaran" ve "Veda". Sanatçı, Valencia Film Festivali'nde Altın Palmiye ve 1989'da Montpelier Film Festivali'nde Altın Antigone ödüllerine layık görüldü. Sanatçının bir diğer filmi olan "Sis", En İyi Avrupa Film Ödülü'ne aday gösterildi. Sanatçının filmleri Türkiye, Amerika, Fransa, Almanya, İsviçre ve Japonya'da gösterime girdi ve BBC, WDR, İspanya, Kanada ve Japon televizyonları gibi birçok televizyon şirketine satıldı.
Livaneli, Türkiye'de sürgün edilir ve 1974-75 yıllarında Stockholm’de de müzik öğrenimine devam eder. Sanatçı, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin sonrasında askerî yönetim tarafından üç ay gözaltında tutulduktan sonra Türkiye’den ayrılarak yine İsveç’e gitmek zorunda kaldı ve orada müzik ve felsefe alanlarında çalışmalar yaptı. Livaneli, Stockholm’den sonra bir süre de Paris ve Atina’da yaşadıktan sonra 1984 yılında Türkiye’ye döndü.
Zülfü Livaneli, Ekim 1986'da Cengiz Aytmatov'un daveti üzerine Federico Major, Yaşar Kemal, Arthur Miller ve diğer ünlü sanatçı ve düşünürlerin katıldığı Kırgızistan ve daha sonra Wengen, Granada ve Mexico City'de toplanan Issyk-Kul Forumu'nda yer aldı. Ve Livaneli; Elia Kazan, Jack Lang, Vanessa Redgrave, Arthur Miller, Mikis Theodorakis gibi ünlü kişilerle birlikte dünya kültürünün ilerlemesi ve dünya sanatlarının gelişmesine katkıda bulunmak üzere çalışmalarda bulundu.
Livaneli, 1996 yılında Paris’te merkezi bulunan UNESCO tarafından büyükelçilik verilen sanatçı 1978 yılında yaptığı "Nazım Türküsü" adlı albümde Nâzım Hikmet'in şiirlerinden bestelediği şarkıları bir araya getirdi.
Sanatçı,19 Mayıs 1997 tarihinde, Ankara Hipodrom meydanında verdiği konsere 500.000 kişinin katılmasıyla Türkiye'nin en büyük konserini gerçekleştirme unvanını kazanmıştır.
Livaneli, 1994 yerel seçimlerinde, Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na aday oldu. Anavatan Partisi'nin adayı İlhan Kesici, Refah Partisi'nin adayı Recep Tayyip Erdoğan ve Doğru Yol Partisi'nin adayının Bedrettin Dalan olduğu çekişmeli seçim sürecinde oyların %20,30'unu alan Livaneli üçüncü geldi. Livaneli, belediye başkanı olarak Recep Tayyip Erdoğan'ın seçilmesiyle, 2002 genel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden İstanbul milletvekili seçildi ve partinin 13. Olağanüstü Kurultayı'nda yeterli sayıda imza bulamadığı için genel başkan adayı olamadı ve parti yönetimini suçlayarak istifa etti.
Arafat’ta Bir Çocuk (1978)
Diktatör ile Palyaço (1993)
Sosyalizm Öldü mü? (1994)
Gorbaçov’la Devrim Üstüne Konuşmalar (2003)
Edebiyat Mutluluktur (2012)
Orta Zekalılar Cenneti (1991, 2015)
Gözüyle Kartal Avlayan Yazar: Yaşar Kemal (2016)
Engereğin Gözü (1996)
Yalnızlık Mevsimi (2001)
Bir Kedi Bir Adam Bir Ölüm (2001)
Mutluluk (2002)
Leyla’nın Evi (2006)
Son Ada (2008), Serenad (2013
Kardeşimin Hikâyesi (2013)
Konstantiniyye Oteli (2015)
Huzursuzluk (2017)
Elia İle Yolculuk (2017)
Son Ada’nın Çocukları (2017)
Arkadaşıma Veda: Atatürk (2018)
Gölgeler (2018)