Gluten duyarlılığı, gluten adı verilen bir proteine karşı olumsuz reaksiyonlar gösteren bir durumdur. Gluten, buğday, arpa, çavdar ve bazı yulaf çeşitlerinde bulunan bir protein kompleksidir. Gluten duyarlılığı olan bireyler, gluteni sindirmekte veya metabolize etmekte zorluk yaşar ve glutene maruz kaldıklarında çeşitli semptomlar ortaya çıkar.
Bu otoimmün bir hastalıktır ve glutenin ince bağırsakta kalıcı hasar yapmasıyla karakterizedir. İnce bağırsakta glutenle temas eden bağışıklık sistemi, bağırsak villus adı verilen yapıları tahrip eder. Bu durum sindirim ve besin emilimini olumsuz etkileyebilir ve çeşitli semptomlara neden olabilir, bu semptomlar ishal, karın ağrısı, kilo kaybı, şişkinlik, yorgunluk, deri döküntüleri ve vitamin eksiklikleri gibi sorunları içerir.
Çölyak hastalığı olmayan, ancak gluten tüketiminden sonra çeşitli semptomlar yaşayan bireylerde görülen bir durumdur. Semptomlar, karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal, baş ağrısı, yorgunluk ve konsantrasyon zorluğu gibi sindirim sistemi dışı rahatsızlıklardır.
Buğdaya karşı gelişen bir alerjik reaksiyon olarak ortaya çıkar. Bu durum, bağışıklık sistemi tarafından buğdayda bulunan bazı proteinlere karşı oluşan aşırı duyarlılık nedeniyle oluşur. Buğday alerjisi, deri döküntüleri, kaşıntı, solunum problemleri, mide bulantısı, kusma ve nadiren anafilaktik reaksiyon gibi belirtilerle kendini gösterir.
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde doğal olarak bulunan bir proteindir. Gluten, hamurun elastik olmasını sağlar ve bu özellikle ekmek yapımında önemlidir.
Gluten duyarlılığı, çölyak hastalığından farklıdır. Çölyak hastalığı, vücudun gluteni tolere edememesi durumunu ifade eder, ancak bu bir otoimmün hastalıktır ve gluten tüketildiğinde bağışıklık sistemi tarafından vücuda zarar veren bir reaksiyon başlatır. Gluten duyarlılığı, çölyak hastalığına neden olan bağışıklık tepkisini içermez.
Gluten duyarlılığı olan kişiler için tek tedavi yöntemi, gluteni diyetlerden çıkarmaktır.
Bu, gluten içeren yiyeceklerin ve içeceklerin tüketilmediği bir "glutensiz" diyeti gerektirir. Bu sayede semptomlar genellikle hızla düzelir.
Unutmayın ki, gluten duyarlılığı veya çölyak hastalığı şüphesi varsa, bir doktora danışmak ve gerekirse testler yaptırmak önemlidir. Sadece bir sağlık profesyoneli tarafından teşhis edildiğinizde ve yönlendirildiğinizde doğru tedaviyi alabilirsiniz.
