Çölyak Hastalığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir protein kompleksine karşı bağışıklık sistemi reaksiyonu gösteren otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalıkta, ince bağırsakta glutenle temas sonucu bağışıklık sistemi, bağırsaktaki villus adı verilen yapıları tahrip eder. Bu durum, sindirim sistemi sorunlarına ve besin emiliminde bozukluğa yol açabilir.

Çölyak hastalığının belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:

1. Sindirim sistemi sorunları: İshal, kabızlık, gaz, şişkinlik, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi sindirim sistemi sorunları yaygın belirtilerdir.
2. Kilolu veya kilo kaybı: Çölyak hastaları arasında kilo değişiklikleri gözlenebilir. Bazıları kilo kaybederken, diğerleri kilo alabilir.
3. Halsizlik ve yorgunluk: Çölyak hastaları sıklıkla halsizlik, yorgunluk ve hatta depresyon gibi enerji düşüklüğü belirtileri yaşayabilir.
4. Deri problemleri: Dermatitis herpetiformis olarak adlandırılan cilt döküntüleri çölyak hastalarında sık görülen bir belirti olabilir. Genellikle dirsekler, dizler, kalça ve omuzlar gibi bölgelerde yoğunlaşır.
5. Anemi: Demir eksikliği anemisi, B12 vitamini eksikliği ve folik asit eksikliği çölyak hastalarında sık rastlanan hematolojik belirtilerdir.

Çölyak hastalarının beslenmesinde gluten içeren yiyeceklerden tamamen kaçınmaları gerekmektedir. Gluten içeren yiyecekler arasında buğday, arpa, çavdar ve bazı yulaf çeşitleri bulunur. 

Bu nedenle, çölyak hastaları aşağıdaki gıdaları tercih edebilir:

• Glutensiz tahıllar: Pirinç, mısır, darı, amarant, quinoa gibi glutensiz tahıllar tercih edilebilir.
• Sebzeler ve meyveler: Tüm taze sebzeler ve meyveler çölyak hastaları için uygun ve sağlıklı bir seçenektir.
• Protein kaynakları: Et, tavuk, balık, yumurta, süt ürünleri, baklagiller, kuruyemişler ve tohumlar çölyak hastaları tarafından tüketilebilir.
• Glutensiz unlar ve nişastalar: Pirinç unu, mısır unu, patates nişastası, tapiyoka unu, kestane unu gibi glutensiz alternatifler kullanılarak ekmek, makarna ve hamur işleri hazırlanabilir.

Çölyak hastaları ayrıca dikkatli olmalı ve gluten içeren gıdalara dikkat etmelidir. Bu nedenle, işlenmiş gıdaların etiketlerini kontrol etmek, restoranlarda ve dışarıda yemek yerken gluten kontaminasyonu riskini en aza indirmek önemlidir. Bir beslenme uzmanı veya diyetisyenle çalışarak çölyak hastaları için sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı oluşturmak en iyisidir.