ABD'nin 20 yıl sonra Afganistan'dan çekilmesinin ardından ülkeye hakim olan Taliban, tüm dünyada araştırılıyor.
Peştuca bir kelime olan Taliban, “öğrenciler” anlamına gelmektedir.
İslam şeriatını yaymak için 1994 yılında Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle birlikte kuruldu.
Gelenekçi bir yapıya sahip olan Taliban, Afgan toplumu içerisinde hızla taraftar toplayarak yükseldi.
Talibanlar amaçlarının, Sovyet savaşı ve akabinde patlak veren iç savaşlar sırasında ortaya çıkan savaş ağalarından kurtulmak olarak tanımladı.
Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir.
Grup; uyuşturucu ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir.
Taliban, birçok Afgan'a uygulanan sert muameleyle sonuçlanan şeriat yorumu nedeniyle uluslararası alanda kınandı.
Taliban 1996-2001 yılları arasındaki iktidarlığında Afgan sivillere karşı birçok katliamlar gerçekleştirmiştir. Birleşmiş Milletler tarafından açlıktan ölmek üzere olan 160 bin sivile gönderilen gıda yardımlarını engellemişlerdir. Ayrıca ülkedeki geniş ve verimli toprakları da yakarak on binlerce evi yok etti.
İnsanları ve canlıları tasvir eden resimler, filmler ile def haricinde kullanılan enstrümanlı müzikleri yasakladı.
Kadınların okula gitmesini ve sağlık hizmetleri dışındaki işlerde çalışmalarını engelledi. Kadınlara burka giyme zorunluluğu getirdi. Kuralları çiğneyen kadınlar meydanlarda kırbaçlanıp idam edildi.
Kültürel soykırıma da girişen Taliban, Bamyan'ın 1500 yıllık Buda heykelleri de dahil olmak üzere çok sayıda anıtı yok etmiştir.
Taliban'ın Afganistan'daki yönetimi, uluslararası toplumda büyük eleştirilere yol açtı ve 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesine neden oldu. 2001'den sonra Taliban, ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçleri tarafından devrildi ancak grup Afganistan'da gerilla savaşı sürdürmeye devam etti.
Taliban, Afganistan'da 2021 yılında ABD ve diğer koalisyon güçlerinin çekilmesinin ardından tekrar güç kazandı ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'i ele geçirerek yeniden iktidara geldi. Bu tarihten itibaren Afganistan'da Taliban'ın kontrolü yeniden kuruldu. Taliban'ın yeniden iktidara gelmesi uluslararası toplumda büyük endişe yaratmış ve Afganistan'daki iç durumu yakından etkilemiştir. Taliban'ın yönetimi ve politikaları, uluslararası toplum ve Afgan halkı arasında tartışmalıdır ve insan hakları ihlalleri endişeleri devam etmektedir.
