Milattan önce 6. yüzyılda yaşamış Sakalar'ın Kraliçesi olup Türk hükümdarı Alp Er Tunga'nın torunu olarak bilinir. Tarihte Pers İmparatoru Büyük Kiros ile yaptığı mücadelelerde ön plana çıkar.
Türkiye'de az bilinen bu ismin anlamı güç ve cesaret kelimelerine karşılık gelir. Kız çocuklarına verilen isim savaşçı ve cesur kadın anlamına gelmektedir.
Tomris, Antik Doğu İrani dillerin, konuşan Massaget Konfederasyonu üzerinde hüküm sürmüştür.
Tomris Hatun'un oğlu Spargapises, Pers İmparatoru Büyük Kiros'un adamları tarafından öldürülmüş, Pers İmparatoru Büyük Kiros'ta Massagetler ile yapılan savaşta etrafı Tomris Hatun'un adamları tarafından çevrilip attan düşürülerek öldürülmüştür. Pers Lideri Kiros bozguna uğratılmıştır.
Tomris ayrıca Peçenek Türklerinde bir kadın kahramandır.
