Anayasa, bir devletin en temel hukuki belgesidir.
Bütün yasaların üzerinde ve en üst düzeydeki yasal düzenleyicisidir. Hiç bir yasa anayasaya aykırı olamaz.
Genellikle bir ülkenin yönetim yapısını, vatandaşların haklarını ve sorumluluklarını, hükümetin yetkilerini ve görevlerini, hükümet organlarının nasıl oluşturulacağını ve çalışacağını, yasama, yürütme ve yargı organlarının nasıl işleyeceğini belirler.
Bir anayasa, devlet organlarının yetki ve görevlerini düzenlerken aynı zamanda bireylerin temel haklarını ve özgürlüklerini korur.
Bir ülkenin tarihi, kültürel yapısı ve siyasi sistemine bağlı olarak oluşturulan anayasalarda zamana ve koşullara uyum sağlamak amacıyla değişiklikler yapılabilir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası da 9 Kasım 1982’den bu yana yürürlüktedir. Bu yüzden de 1982 anayasası olarak anılmaktadır.
Anayasamızın ön kısmında Başlangıç bölümü yer alıyor.
Genel Esaslar, Temel Haklar ve Ödevler de Anayasamızın bölümleri arasında bulunuyor.
Anayasamızda; Cumhuriyetin Temel Organları, Mali ve Ekonomik Hükümler de ayrı ayrı düzenleniyor.
Bu 4 bölümün dışında Çeşitli Hükümler, Geçici Hükümler ve Son Hükümler olmak üzere toplam yedi bölümden oluşuyor.
Anayasamız üzerinde bugüne kadar yirmi bir kez değişiklik yapıldı.
Ancak 4 madde hiçbir değişikliğe uğramadı.
Çünkü Anayasanın ilk 4 maddesi değiştirilemez maddeler arasında yer alıyor.
Bunlardan 1. Maddede Devletin şekli düzenleniyor.
2. maddede Cumhuriyetin nitelikleri sayılıyor.
3. madde ile, devletin bütünlüğüne vurgu yapılırken Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti belirleniyor.
4. madde ise Anayasanın ruhunu oluşturan bu üç maddenin değiştirilemeyeceğini hükme bağlıyor. Böylece ülkenin kurucuları Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini güvenceye alıyor.
Anayasanın başlangıç bölümü şöyledir:
Anayasanın değiştirilemez ilk 4 maddesi