Fibromiyalji nedir?
Fibromiyalji, yaygın kas ağrısı ve hassasiyet ile karakterize kronik bir yumuşak doku romatizmasıdır. Fibromiyalji, kasları, tendonları ve bağları içeren yumuşak dokularda ağrı ve hassasiyete neden olur. Bu ağrı, vücudun her yerinde hissedilebilir, ancak genellikle boyun, sırt, omuzlar, kalçalar ve dizler gibi bölgelerde yoğunlaşır. Fibromiyalji ayrıca yorgunluk, uykusuzluk, baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü ve hafıza problemleri gibi diğer semptomlara da neden olabilir.
Fibromiyalji belirtileri nelerdir?
Fibromiyaljinin başlıca belirtileri şunlardır:
Vücudun her yerinde yaygın kas ağrısı ve hassasiyet
(Sıklıkla aynı ailede görülen ve genlerle aktarılabilen fibromiyalji, genellikle orta yaştan itibaren görülmekte olup ve yaşlandıkça ortaya çıkma riski artmaktadır.
Ancak çocuklarda da fibromiyalji görülmüştür.
Tıp literatürüne göre, enfeksiyon ya da geçmişteki bir hastalık fibromiyaljiyi tetikleyebilmekte veya semptomlarını daha da ağır hale getirebilmektedir.
Grip, zatürre, Salmonella ve Şigella bakterilerinin neden olduğu sindirim sistemi enfeksiyonları ile Epstein-Barr virüsünün fibromiyaljiyi tetikleyebileceği olasılığı araştırmalarla kayıtlara geçmiştir.
Ağır bir fiziksel veya duygusal travma geçiren kişilerde fibromiyalji gelişebileceği de hekimlerce paylaşılmakta olan bir bilgidir.
Şikayetle başvuran hastaların vücutlarındaki on sekiz belirli tetikleme noktasından en az on birinde yaygın ağrı ve hassasiyet olması halinde fibromiyalji tanısı konmuştur.
Tetikleme noktalarına sıkıca bastırıldığında hasta acı hissediyorsa, fibromiyalji ağrı noktası hassas olarak kaydedilmiştir.
Ancak ağrı noktaları fibromiyalji teşhisi için tek başına yeterli görülmemekte olup ağrının 3 aydan fazla süre ve yaygın olarak sürmei, bunu açıklayabilecek tıbbi bulgu olmaması durumunda fibromiyaljiye karar verilmektedir.
Göğüs bölgesindeki Fibromiyalji ağrısı kalp krizinde yaşanan ağrı ile benzerlik gösterebilmektedir. Delici, keskin ya da yanma hissiyle birlikte gelişen ağrı kalp krizindekine benzer şekilde nefes alamama hissine yol açabilir.
Bacaklardaki kaslarda ve yumuşak dokularda da hissedilebilen Fibromiyalji ağrısı kramp ya da romatizma ağrılarıyla da benzerlik gösterebilir.
Kadınlarda fibromiyalji belirtilerinin genellikle erkeklerden daha şiddetli ve ağrının daha yaygın olduğu belirlenmiştir.)
Yorgunluk
Uykusuzluk
Baş ağrısı
Konsantrasyon güçlüğü
Hafıza problemleri
Sabahları sertlik
Bağırsak veya mide problemleri
Depresyon
Anksiyete
Fibromiyalji Neden Olur?
Bu hastalığın kesin sebebi halen bilinmiyor.
Fibromiyalji olduğunu nasıl anlarız?
Fibromiyaljinin kesin bir teşhisi için laboratuvar testleri veya görüntüleme çalışmaları yoktur. Teşhis, doktorun hastanın tıbbi geçmişini ve semptomlarını değerlendirmesine dayanır. Fibromiyalji tanısı koymak için kullanılan bir kriterler seti vardır. Bu kriterlere göre, bir kişinin yaygın ağrısı olması ve vücudun belirli bölgelerinde hassasiyet olması gerekir.
Fibromiyalji ağrıları, vücudun her yerinde hissedilebilir, ancak genellikle boyun, sırt, omuzlar, kalçalar ve dizler gibi bölgelerde yoğunlaşır. Fibromiyalji ağrısı, genellikle hafif ila orta şiddettedir, ancak bazı durumlarda şiddetli olabilir. Ağrı, genellikle dinlenme veya stresle kötüleşir.
Fibromiyaljinin kesin bir teşhisi için laboratuvar testleri veya görüntüleme çalışmaları yoktur. Bu nedenle, fibromiyalji kan tahlilinde çıkmaz. Ancak, bazı durumlarda, doktor, fibromiyaljiyi diğer hastalıklardan ayırmak için kan testleri isteyebilir.
Fibromiyalji tedavisi, semptomları hafifletmeyi ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar. Fibromiyalji tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
İlaç tedavisi: Fibromiyalji tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında ağrı kesiciler, antidepresanlar, antikonvülzanlar ve uyku ilaçları bulunur.
Fizik tedavi: Fizik tedavi, kasları güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Psikoterapi: Psikoterapi, stresi azaltmaya ve başa çıkma becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri: Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, fibromiyalji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu değişiklikler arasında sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stres yönetimi yer alır.
Fibromiyalji tedavisi için öncelikle aile hekimine başvurmak gerekir. Aile hekimi, gerekli değerlendirmeyi yaptıktan sonra hastayı ilgili uzmana yönlendirebilir. Fibromiyalji tedavisi için başvurulması gereken branşlar şunlardır:
Romatoloji: Romatoloji uzmanları, kas ve iskelet sistemi hastalıklarını tedavi eden doktorlardır.
Nöroloji: Nöroloji uzmanları, sinir sistemi hastalıklarını tedavi eden doktorlardır.
Psikoloji: Psikoloji uzmanları, ruhsal sorunları tedavi eden doktorlardır.
Fibromiyaljinin kesin bir tedavisi yoktur, ancak semptomları yönetmek ve yaşam kalitesini iyileştirmek için etkili tedaviler mevcuttur. Doğru tedaviyle, fibromiyalji hastaları normal ve üretken bir yaşam sürebilirler.
