İbrahim Reisi'nin geçtiğimiz ay bir helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından, bugün yapılan seçimlerde tek reformcu aday olarak öne çıkan Mesud Pezeşkiyan’ın Türk kimliği, ülkede gündem yarattı. Seçimde, Pezeşkiyan’a karşı muhafazakar adaylar Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi yarışıyor. Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, muhafazakar kanatta birlik sağlamak amacıyla adaylıktan çekildi.
Azeri Türk'ü milletvekili Pezeşkiyan, Uzmanlar Konseyi tarafından onaylanan tek reformist aday olarak dikkat çekiyor. Reform yanlıları tarafından desteklenen Pezeşkiyan, birçok ankette önde yer alıyor. Analistlere göre, Pezeşkiyan’ın seçimleri kazanması, 2020’den bu yana seçimlerde oy kullanmayan ve muhafazakar kanada tepki gösteren seçmenlerin ilgisini çekebilmesine bağlı.
Doktor olan Pezeşkiyan, 2001-2005 yılları arasında reformcu Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde sağlık bakanı olarak görev yaptı ve 2008’den bu yana parlamentoda yer alıyor. 2022 yılında, başörtüsünü düzgün takmadığı için ahlak polisi tarafından gözaltına alınan Mahsa Amini’nin hayatını kaybetmesiyle ilgili İran yönetimini eleştiren Pezeşkiyan, şeffaf olunmadığını söylemişti. 2021’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmasına izin verilmeyen Pezeşkiyan, bu seçimlerde reformcu kanadın umudu olarak görülüyor ve Türk, Kürt ve Beluç vatandaşların yoğun olduğu bölgelerde yüksek oy alması bekleniyor.
İran basını, Pezeşkiyan’ın adaylığının, Türk kimliğinin ilk defa bir seçimde öne çıkmasını sağladığını belirtiyor. İran’da Türk kökenlilerin sayısının 30 milyonu aştığı tahmin ediliyor, ancak bu kesim siyasetten büyük oranda dışlandıklarını düşünüyor. Okullarda Türkçe eğitimi destekleyen Pezeşkiyan’ın mitinglerinde Azerice şarkılar çalınması da dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı adaylarının bu ay ortasında canlı yayında karşı karşıya geldiği tartışmada, Pezeşkiyan ile adaylıktan çekilen Zakani arasında "Türkiye" konusu gündeme geldi. Zakani, Türkiye’deki enflasyonu örnek vererek "Türkiye dünya ile etkileşim kurduğu halde başarısız oldu" derken, Pezeşkiyan, "Lütfen gidin bu kadar enflasyona rağmen oradaki yolları, mağazaları, ihracatı görün. Bir de İran'ın yollarına bakın. Devrimden önce Türkiye'den İran'ın yollarına gıpta ile bakılırdı. Şu anda yüzlerce kilometre yol ve yaklaşık 70-80 tünel yaptılar. Biz 4 tünel yapınca övünüyoruz. Geri kaldık" şeklinde cevap verdi.
Pezeşkiyan, zorunlu başörtüsü uygulamasıyla ilgili olarak da "Nasıl daha önce kadınlarımızdan başörtüsünü alamadılarsa, şimdi biz de kadınlara zorla başörtüsü taktıramayız" ifadelerini kullandı.
