Hayatımız öğrenmek üzere kurulu. Doğduğumuz andan ölene kadar yaşamanın getirdiği her şeyi öğrenmek üzere kurgulanmışız. Fakat bazı zamanlar öğrenmemiz gereken şeyleri fark etmediğimiz ya da öğrenmemiz için neler yapmamız gerektiğini bilmediğimiz zamanlarımız da olmuştur. Ya da herhangi bir bilgiyi zihninize nasıl yerleştireceğinizi kolayca öngördüğünüz zamanlar…
Metabilişsel düşünme burada devreye giriyor. Bireyin öğrenmeyi hangi yollarla daha iyi gerçekleştirdiğini bilmesi, kendi düşünme süreçlerinden haberdar olması ve bu süreçleri kontrol edebilmesi anlamına gelen Metabiliş, bireyin nasıl öğrendiğinin farkında olması, bir başka deyişle öğrenmeyi öğrenmesidir.
1995 yılında, Schraw ve Moshman, metabilişi, biliş düzeyini belirleme ve kişinin düşündüğü veya öğrendiklerini kontrol edebilmesi olarak tanımlamışlardır.
Türkçedeki karşılığı çok tartışılan ve bu yüzden bilişsel farkındalık, üst biliş, yürütücü biliş ve biliş ötesi şeklinde de ifade edilen metabilişsel kavramı, İngilizce metacognition kavramına karşılık gelmektedir.
Biliş, bir şeyin farkında olup onu anlama; üst biliş ise onu nasıl öğrendiğinin farkında olmaktır. Bu yüzden üst bilişsel düşünme organizmanın kendi düşünme süreçleri üzerine düşünmesi şeklinde tanımlanabilir.
Kişi, bir konu hakkında: “Ne biliyorum?”, “Daha neler bilmem gerekli?”, “Etkili öğrenmek için kullanmam gereken stratejiler nelerdir?” şeklinde düşünmeye başladığı zaman üst bilişsel düşünmeye başlamış demektir.
Bu kavramı literatüre kazandıran John Flavell‘a göre metabiliş; hem metabilişsel bilgiden hem de metabilişsel deneyimler veya düzenlemelerden meydana gelir ve duyarlılık, birey değeri, görev değeri ve strateji değer olmak üzere dört faktörden oluşan bir yapıdır:
Literatürde Flavell-Wellman Taksonomisi olarak yer alan bu yapının ilk öğesi olan duyarlılık, belirli bilişsel hedeflerle beraber bu durumlara ilişkin uygun bilişsel süreçlerin ne olduğuna dair bilgileri kapsar.
Birey değeri, kendi kendine öğrenme sürecinin nasıl olduğuyla birlikte kişilerin bilgiyi öğrenme ve sürdürmesinin nasıl olduğuna dair inançlar ve bilgilerle alakalıdır.
Görev değeri, görevlerin başarıyla bitirilmesinin gerekliliklerinin ne olduğunu ve hangi bilişsel süreçlerin bu zorunluluklara yardımcı olduğunun bilgisini içerir.
Strateji bilgisi, başarı için kullanılabilecek bilişsel yüklemelere dair farkındalık olarak tanımlanmaktadır.
Pintrich ve De Groot metabilişin başarı için tek başına yeterli olmadığını fakat öğrencilerin biliş ve motivasyonlarını düzenleyerek başarı için etkili olabileceğini belirtmişlerdir.
173 öğrenciyle yaptıkları çalışma sonucunda metabiliş ve öz düzenleme arasında pozitif bir ilişki bulunmuş ve metabilişsel stratejileri kullanan öğrencilerin önceki başarılarından veya sınav kaygısından bağımsız olarak zor veya ilgilerini çekmeyen bir akademik görev karşısında metabilişsel stratejileri kullanmayan öğrencilere göre daha ısrarcı davrandıkları fark edilmiştir.
Bir diğer çalışmada Pintrich ve arkadaşları metabilişsel öğrenme stratejilerini öğrencilere kazandırmak maksadıyla hazırladıkları programda öğrencilere biliş ve motivasyona ilişkin temel yapıları kazandırmayı, öğrenme stratejilerini geliştirmelerini sağlamak ve bunları uygulayarak öz düzenlemeli öğrenmelerini geliştirmelerini amaçlamıştır.
Program kapsamında öğrenciler bilgi süreci, not alma, sınava hazırlık, amaç düzenleme, zaman yönetimi vb. konularda konferans ve laboratuvar çalışmalarına katılmışlardır.
Çalışmanın sonucunda öğrencilerde öz yeterlik, amaç yetkinliği alanlarında artış görülürken sınav kaygısı alanında azalma görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin öz düzenleme becerileri kazandıkları ve motivasyonel inançları (amaç yetkinliği, öz yeterlik ilgi, değer) ile öğrenme stratejileri arasında pozitif ilişki bulunmuştur.
Pi Academic platformu olarak, yazar, editör ve diğer içerik üreticilerimizle sizler için ilgi çekici ve ilgiyle takip edebileceğiniz içerikler üretmekteyiz. Sizlere sunduğumuz içerikler başta Bilim, Teknoloji, Hukuk, İş Dünyası ve Haberler olarak kategorize edilmiştir. Tercih ettiğiniz içerik kategorisine tıklayarak okumaya başlayabilirsiniz.
Bununla beraber siber güvenlik alana ilgi duyuyor ve internette güvende kalmanız için bir şeyler okumak isterseniz buradan temel tavsiyelerle başlayabilirsiniz.
