Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Bosna Hersek'in Srebrenitsa kentinde 1995 yılında yaşanan soykırımın unutulmaması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla kapsamlı bir müze projesine imza atıyor.
Proje kapsamında, soykırımın gerçekleştiği sembolik mekanlardan biri olan eski akümülatör fabrikası, modern bir anma müzesine dönüştürülecek.
Bosna Hersek'teki savaş sırasında Birleşmiş Milletler (BM) askerlerinin üs olarak kullandığı ve Sırp güçleri tarafından soykırımın planlandığı yerlerden biri olan eski akümülatör fabrikası, TİKA ve Srebrenitsa Anıt Merkezi arasında imzalanan protokol ile yeni bir çehreye kavuşacak. Toplamda 4 bin 300 metrekarelik alana sahip olan bu yapı, soykırımın dehşetini ve acısını tüm gerçekliğiyle yansıtacak bir müzeye ev sahipliği yapacak.
Eski akümülatör fabrikasında düzenlenen protokol imza törenine TİKA Başkanı Serkan Kayalar, Srebrenitsa Anıt Merkezi Yönetim Kurulu Başkan Vekili Aida Barucija, Anıt Merkezi Müdürü Emir Suljagic ve TİKA Bosna Hersek Koordinatörü Erdinç Işık katıldı. Tören öncesinde heyet, Srebrenitsa'daki şehitlikleri ziyaret ederek dualar okudu.
TİKA Başkanı Serkan Kayalar, basına yaptığı açıklamada, "Üç yıldır bu fabrikanın bir müzeye dönüştürülmesi için yoğun çaba sarf ediyoruz. İlk etapta çatısını yeniledik, ardından iç tadilat ve teknik altyapı çalışmalarını tamamladık. Bugün imzaladığımız protokol ile müze inşası için son adımı atıyoruz. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda, bu mekanı dünya çapında bir soykırım anma müzesi haline getirmeyi hedefliyoruz." dedi.
Kayalar, Srebrenitsa'da yaşanan acıların dünya tarafından tam olarak anlaşılmadığını vurgulayarak, "Bu müze sayesinde, şehitlerimizin yaşadığı trajediyi tüm dünyaya anlatmayı amaçlıyoruz." ifadesini kullandı.
Srebrenitsa Anıt Merkezi Müdürü Emir Suljagic, Türkiye'nin Srebrenitsa'ya olan desteğinin büyük ve anlamlı olduğunu belirterek, "TİKA ile yürüttüğümüz işbirliği, gerçek bir dostluk ve kardeşlik üzerine inşa edildi. Hiçbir zaman neyi yapıp neyi yapamayacağımız konusunda baskı hissetmedik. Tam aksine, 'Bu sizin hikayeniz, siz anlatacaksınız' diyerek bize tam destek verdiler." şeklinde konuştu.
Suljagic, müzenin içeriği hakkında da bilgi vererek, "Müzede, 1992 yılına kadar olan olaylarla ilgili bilgilendirici bölümler yer alacak. Ayrıca, daha önce hiç görülmemiş video materyalleri ve belgeler sergilenecek. Özellikle eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Srebrenitsa soruşturmalarından elde edilen görüntüler, ziyaretçilere sunulacak. Bu müze, anıt merkezimizin hikayesini tamamlayacak önemli bir adım olacak." dedi.
11 Temmuz 1995 tarihinde Ratko Mladic komutasındaki Sırp birlikleri tarafından işgal edilen Srebrenitsa, tarihin en karanlık sayfalarından birine tanıklık etti. BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan binlerce Boşnak sivil, daha sonra Sırp güçlerine teslim edildi. Kadın ve çocukların Boşnak kontrolündeki bölgelere gitmesine izin verilirken, en az 8 bin 372 Boşnak erkek ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda vahşice katledildi. Toplu mezarlara gömülen kurbanların birçoğunun cesedine hala ulaşılamadı.
Savaşın ardından başlatılan kapsamlı arama çalışmalarıyla, toplu mezarlardan çıkarılan cesetler kimlik tespiti yapıldıktan sonra her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenlerle toprağa veriliyor. Ancak aradan geçen 29 yıla rağmen, 1000'den fazla soykırım kurbanının akıbeti hala bilinmiyor.
TİKA tarafından inşa edilecek olan Srebrenitsa Soykırım Anma Müzesi, sadece geçmişin acılarını hatırlatmakla kalmayacak, aynı zamanda geleceğe bir ışık tutacak. Bu müze, insanlığın bir daha böyle trajediler yaşamaması için bir uyarı niteliğinde olacak. Projenin tamamlanmasıyla birlikte, Srebrenitsa'nın acı dolu hikayesi, modern müzecilik teknikleriyle dünyaya aktarılacak.