Geçen yıl kuraklık sebebiyle yaşanan üretim sıkıntısının ardından, bu yıl zeytinde rekolte artışı beklenirken, sıcak hava ve yetersiz yağışlar üretimi olumsuz etkiledi.
Zeytinlerin büyüyememesi ve dalında buruşması nedeniyle sofralık zeytin üretiminde ciddi sıkıntılar yaşanacağı tahmin ediliyor. 1 kilogram zeytindeki zeytin tanesi sayısını ifade eden kalibrasyonun artması, sofralık zeytin arzında düşüş ve buna bağlı olarak fiyat artışı beklentisini doğurdu.
Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, bu yıl sofralık zeytinde önemli bir sıkıntı yaşanabileceğini belirterek, "Gerekli yağışlar olmadı, bu da zeytinlerin istenilen büyüklüğe ulaşmasını engelledi" dedi.
Türkiye’de zeytin üretimi yıllar içinde artış gösterdi. 20 yıl öncesine kadar 99 milyon olan zeytin ağacı sayısı, 2022 itibarıyla 201 milyon 770 bine ulaştı. 2021 yılında 1 milyon 738 bin 680 ton olan toplam zeytin üretimi, 2022 yılında 2 milyon 976 bin 654 tona yükseldi. Sofralık zeytin üretimi ise aynı dönemde 555 bin 853 tondan 735 bin 678 tona çıktı. 2023 yılı ise kuraklık nedeniyle zeytin üretiminde düşüşle geçti. Geçtiğimiz yıl toplamda 1 milyon 520 bin ton zeytin üretilirken, bunun 490 bin tonu sofralık zeytin, 422 bin tonu ise zeytinyağı olarak işlendi.
Bu yıl rekolte artışı beklenmesine rağmen sıcak hava dalgaları ve yeterli yağış alınmaması, sofralık zeytin üretiminde kalite sorunlarına yol açtı. Zeytinlerin olgunlaşamayıp, dalında buruşması sonucu, 1 kilogramdaki zeytin sayısının artmasıyla kalibrasyon sorunu ortaya çıktı.
Bu durum, sofralık zeytin üretiminde azalmaya neden olurken, fiyatlarda artışa yol açması bekleniyor. Başkan Çandır, zeytinin yeterince yağmur alamadığı için istenilen büyüklüğe ulaşamadığını ve bu yıl sofralık zeytin üretiminde ciddi sorunlar yaşanacağını vurguladı.
Zeytin arzındaki azalmaya bağlı olarak sofralık zeytin fiyatlarında artış bekleniyor. Çandır, "Türkiye genelinde zeytin üretimi artmasına rağmen, sofralık zeytinde kalibrasyon sorunu nedeniyle fiyatlar yükselebilir. Zeytinler istenilen büyüklüğe ulaşamadığı için bu durum piyasa fiyatlarına yansıyacak" dedi. Buna karşın zeytinyağı fiyatlarında artış beklenmediğini belirten Çandır, Avrupa'daki zeytinyağı fiyatlarının düşüş trendine girdiğini ve Türkiye’de de bu yönde bir fiyat değişikliği öngörmediklerini ifade etti.
Antalya’daki zeytin üretiminde yüzde 45 oranında bir artış bekleniyor. Geçtiğimiz yıl 38 bin ton zeytin üretilen Antalya’da, bu yıl bu rakamın 55 bin tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Zeytinyağı üretimi de geçen yıl 6 bin tonken, bu yıl 10 bin tona çıkması bekleniyor. Ayrıca, Antalya’ya özgü 'tavşan yüreği' zeytini ve zeytinyağı için coğrafi işaret çalışmaları da devam ediyor. Çandır, bu türün bölgeye has olduğunu ve kanserojen etkileri azaltıcı özelliği ile dikkat çeken tavşan yüreği zeytinyağı için coğrafi işaret almayı hedeflediklerini belirtti.
