KTÜ (Karadeniz Teknik Üniversitesi) Farabi Hastanesinde görev yapan dil ve konuşma terapisti Çağıl Özyılmaz, 22 Ekim Dünya Kekemelik Günü kapsamında kekemelik hakkında bilinen yanlışları ve doğru bilgileri paylaştı.
Özyılmaz, kekemeliğin genellikle erken çocukluk döneminde, 2-4 yaş arasında başladığını ve konuşmayı yüksek sıklıkta ya da uzun süreli olarak kesintiye uğratan bir akıcılık bozukluğu olduğunu belirtti.
Kekemelik sırasında ortaya çıkan kesintilerin, ses, hece ya da tek heceli sözcüklerin tekrarı, seslerin uzatılması veya duraksamalar şeklinde görüldüğünü ifade eden Özyılmaz, buna ek olarak bazı kişilerin sözcük değiştirme, "ıı" ya da "şey" gibi ifadeler ekleme ve göz kırpma, ayak vurma, baş hareketi gibi ikincil davranışlar sergileyebileceğini söyledi.
"Korku ve travmalar kekemeliğe neden olmuyor"
Kekemeliğin nedeninin tam olarak bilinmediğini ancak genetik faktörlerin etkili olduğunu vurgulayan Özyılmaz, kekemeliğin bilişsel, dilsel, motor, nörolojik ve çevresel faktörlerle etkileşim halinde çok boyutlu bir etiyolojiye sahip olduğunu belirtti. Ayrıca kaygı, korku ve travmaların kekemeliğe neden olmadığının altını çizdi.
"Erkeklerde daha fazla görülüyor"
Özyılmaz, kekemeliğin erken çocukluk döneminde görülme oranının %5, yetişkinlik dönemindeki yaygınlığının ise %1 olduğunu belirtti. Kekemeliğin erkeklerde kızlara oranla dört kat daha fazla görüldüğünü ve erken çocukluk dönemindeki gelişimsel kekemeliğin %80 oranında kendiliğinden düzelebileceğini, geri kalan kısmının ise kronikleşebileceğini söyledi.
"Çeşitli risk faktörleri var"
Kekemeliğin kronikleşmesinde çeşitli risk faktörlerinin bulunduğuna da değinen Özyılmaz, şunları söyledi:
Özyılmaz, kronikleşmeye başlayan kekemelikte hece tekrarlarının uzama ve blok şeklinde takılmalara dönüşebileceğini, ikincil davranışların eşlik etmeye başlayabileceğini ve kişinin olumsuz duygu ve düşünceler geliştirebileceğini belirtti.
"Kekemelik, yaşam kalitesini düşürüyor"
Kekemeliğin yalnızca bir konuşma bozukluğu değil, aynı zamanda bir iletişim bozukluğu olduğunu vurgulayan Özyılmaz, kekemelik yaşayan bireylerin sosyal ilişkilerinde zorlanabileceğini, özgüven sorunları yaşayabileceğini ve yaşam kalitesinin düşebileceğini belirtti.
Özyılmaz, kekemelik terapilerinin amacının kekemeliği tamamen ortadan kaldırmak değil, kişinin kekemelik şiddetini düşürmek, bu durumu kontrol altına almak ve olumsuz duygu ve düşünceleri değiştirerek kekemeliğe karşı duyarsızlaşmayı sağlamak olduğunu ekledi.
