Fetullah Gülen tarafından 1994 yılında kurulan ve 15 Temmuz darbe girişiminin ardından kapatılan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, 2000 yılında sanat sektöründe 25. yılını tamamlayan bazı sanatçılara özel bir ödül vermek istedi. Ancak birçok sanatçı, bu ödülü reddederek tepkilerini ortaya koymuştu. Yıllar sonra elebaşı Fetullah Gülen'in ölümüyle bu olay, sosyal medya platformlarında yeniden hatırlatıldı.
Ödülü reddeden ilk isimler: Edip Akbayram ve Macide Tanır
Vakfın Basın Bölüm Başkanı Erkam Tufan Aytam, "Ödülümüzü sadece iki isim reddetti, Edip Akbayram ve Macide Tanır." diyerek o dönem açıklamalarda bulunmuştu. Ünlü sanatçı Edip Akbayram, “Bu Cumhuriyet’in aydını olduğum için bu ödülü almadım” diyerek ödülü reddederken, Türk tiyatrosunun önemli isimlerinden rahmetli Macide Tanır ise "Cumhuriyet ve Atatürk ilkeleriyle doğdum, onlarla öleceğim” ifadelerini kullanarak bu kararıyla dikkatleri çekmişti.
Ödülü reddeden diğer sanatçılar
2016 yılında aramızdan ayrılan Tarık Akan, "2-3 senede bir beni çağırıyorlar. Ben hep reddediyorum, bu sene de reddettim." diyerek bu ödüle karşı duruşunu ortaya koymuştu.
Usta tiyatrocu Yıldız Kenter ödül teklifine yanıt olarak, "Dikkatli bakmamıştık. Bizi kim çağırmış diye düşündük ve Fetullah Gülen’in vakfın onursal başkanı olduğunu öğrendik. Gitmezdim zaten...” açıklamasında bulundu.
Ünlü tiyatrocu Ferhan Şensoy ödül teklifini, “Gayriciddi bir teklif olduğunu düşündüm. Amaçlarını bildiğimiz vakıf sonuçta...” diyerek geri çevirdi.
Tiyatro camiasının kıymetli ismi Mücap Ofluoğlu, “Teklif geldi, kabul etmedik. Atatürk karşıtlarıyla iş yapmayacağımızı söyledik.” ifadesiyle düşünce yapısının bu ödül ile uyuşmadığını net bir biçimde ifade etti.
Ödül teklifiyle karşılaşan sanatçılardan biri olan Göksel Kortay kibarca teklifi reddetti. Kortay, “Teklif geldi ancak kabul etmedim.” diyerek kısa ve öz bir açıklama yaptı.
Değerli sanatçı Müşfik Kenter de ödülü kabul etmeyen sanatçılar arasındaydı. Kenter, “Teklif geldi, gitmedim. Kabul etmedim.” diyerek ödülün kendisine hitap etmediğini ifade etti.
Türkiye’nin ilk kadın opera sanatçısı Semiha Berksoy’un yerine açıklamayı kızı Zeliha Berksoy yaptı. Zeliha Berksoy, “Annem rahatsız olduğu için muhabirlerle görüşemedi. Teklif geldi, kabul etmedik. Vakfın ne olduğunu biliyoruz.” diyerek ailenin tavrını ortaya koydu.
Tiyatro dünyasının usta isimlerinden Erol Günaydın, kendisine sunulan ödül teklifini kesin bir dille geri çevirdi. Günaydın, “Ben ödül törenlerine katılmam, politik törenlere zaten katılmam. İlkelerime aykırı. Ne yapacağım ben bu ödülü.” diyerek düşüncelerini dile getirdi.
Usta sanatçı Esin Afşar, ödül törenine davet edilmeyen isimlerden biriydi. Ancak kendisine bu ödül sunulmuş olsaydı da katılmayacağını açıkça belirterek diyerek kararlı duruşunu sergiledi.
Türk sinemasının efsane ismi Kemal Sunal da ödül reddeden sanatçılar arasında yer aldı ancak bu konuda herhangi bir açıklamada bulunmadı. Sessiz duruşuyla bilinen Sunal’ın bu tavrı yıllar sonra bile hatırlanan bir tepki olarak anılıyor.
Sanatçıların kararlılığı unutulmadı
Bu sanatçıların ödülleri reddederek gösterdikleri duruş bir kez daha gündeme geldi. Gösterdikleri onurlu tavırlarıyla, ödüllerini reddetme nedenlerini belirten sanatçılar, Cumhuriyet ve Atatürk ilkelerine olan bağlılıklarını öne çıkararak sanatın tarafsız duruşunu koruma adına güçlü bir mesaj verdi.
