İnsan-şempanze olarak sirklere çıkarılan kadın: Krao Farini

Evrim teorisinin kanıtı, insan-şempanze olarak sirklere çıkarılan Krao Farini’nin trajik öyküsü, gösteri dünyasının sömürü anlayışının izlerini taşıyor.

ZDA
Zeliha Demirci Aktaş Editör
YAYINLAMA
06 Kasım 2024 17:00
GÜNCELLEME
06 Kasım 2024 17:26
İnsan-şempanze olarak sirklere çıkarılan kadın: Krao Farini
ZDA
Zeliha Demirci Aktaş Editör

19. yüzyılda sıra dışı görünüme sahip bireyler o dönemin gösteri dünyasında büyük bir ilgi ve maalesef istismar kaynağıydı. "Kayıp Halka" olarak tanıtılan bir kadın halkın bilimsel merakını uyandırmak için çeşitli sirklerde sahneye çıkarıldı. Bu kadın, hipertrikoz (aşırı kıllanma) ve bazı yüz deformasyonları ile doğan Krao Farini’ydi. 

İnsanlar ve maymunlar arasındaki evrimsel bağlantıyı kanıtlayan bir figür olarak sunulan Krao’nun yaşamı, yalnızca fiziksel özelliklerinin değil toplumun ona yüklediği anlamların da ağırlığı altında ezildi. Krao'nun hikayesi, gösteri dünyasının tanınmış isimlerinden olan ve "The Great Farini" olarak bilinen William Leonard Hunt ile birleştiğinde daha da dramatik hale geldi.

KÜÇÜK BİR KIZKEN BİRDEN "EVRİMİN KANITI" OLDU

Krao Farini, 1876’da Laos’ta dünyaya geldi. Küçük yaşlarda Britanyalı şovmen Carl Hagenbeck tarafından keşfedildi ve Avrupa’ya getirildi. Yaşamı boyunca nadir bir genetik farklılık nedeniyle kalın tüylerle kaplı bir cilde ve anormal yüz hatlarına sahip olan Krao, bu özellikleri nedeniyle insanlar ile maymundan arasındaki "eksik halka" olarak tanıtıldı. Bu dönemde, Darwin’in evrim teorisi tüm dünyada büyük bir tartışma yaratıyordu ve Krao, bu tartışmaya dayanak oluşturmak için kullanılan bir figür haline getirildi.

Avrupa ve Amerika’daki bilim çevreleri, Krao’yu insanların "ilkel" geçmişine bir pencere olarak sunarak halka gösteriler düzenledi. Ancak gerçekte Krao, yalnızca genetik bir durumdan mustaripti. Hayatı boyunca bir bilimsel deney malzemesi olarak kullanıldı. Carl Hagenbeck'in ellerinden sonra, kendisi kadar ünlü bir diğer gösteri insanının yani William Leonard Hunt’un koruması altına girdi.

WİLLİAM LEONARD HUNT İLE GÖSTERİ DÜNYASINA ADIM ATTI

William Leonard Hunt, "The Great Farini" olarak tanınan Kanadalı bir gösteri sanatçısıydı. Özellikle yüksek ip cambazlığı ve cesur sahne şovlarıyla ün salmıştı. Krao Farini'nin koruyucusu olarak tanıtılan Hunt, onun adına gösteri dünyasında büyük bir servet kazanmayı amaçlıyordu. Hunt, Krao’ya kendi soyadını vererek onu bir tür sahne figürü olarak görevlendirdi. Krao Farini ismiyle tanıtılan Krao, bu yeni kimlikle sirklerde "insan-şempanze" olarak sergilenmeye başladı.

Gösteri dünyasında tanıtımı yapılırken, halkın ilgisini artırmak için Krao’nun hayvanlarla bağlantılı özellikleri ön plana çıkarılıyor; hareketleri yemek yeme tarzı gibi detaylar abartılı bir şekilde tanıtılıyordu. Hunt, Krao’nun "evrim teorisinin kanıtı" olarak sunulmasını sağlayarak, onu bilimsel bir merak unsuru haline getirdi. Bu, yalnızca gösteri dünyasına değil o dönemin bilime bakış açısına dair de önemli bir eleştiri olarak tarihe geçti.

KRAO'NUN TRAJİK HAYATININ TRAJİK SONU

Gösteri dünyasında geçen bir ömrün ardından Krao Farini, 1926 yılında New York’ta zatürre nedeniyle hayatını kaybetti. Çocuk yaşta başladığı bu zorlu yolculukta, hiçbir zaman sıradan bir hayat yaşam şansı bulamadı. Krao, kendi bedeni ve genetik farklılıklarıyla toplumun ön yargılarına ve bilimin yanlış yorumlanmasına maruz kalmış bir figürdü. Ölümünden sonra da yaşadıkları insan bedenine dair toplumsal ve bilimsel algıların sorgulanmasına sebep oldu.

Yorumlar (0 yorum)
Yorum kurallarını okudum ve kabul ediyorum.
Henüz yorum eklenmemiş, ilk yorum ekleyen siz olun.
Sonraki Sayfa