CARİ FAZLA ÜST ÜSTE 4 AYDIR DEVAM EDİYOR
Türkiye'nin cari işlemler hesabı, Eylül 2024'te 2 milyar 988 milyon dolar fazla verdi. Son 3 yıldır ilk kez üst üste 4 ay cari fazla verilirken, bu gelişme ekonomistler tarafından olumlu bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
ALTIN VE ENERJİ HARİÇ CARİ FAZLA 7,7 MİLYAR DOLAR OLDU
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, eylülde altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında ise 7 milyar 734 milyon dolar fazla oluştu. Altın ve enerji dışındaki bu fazla, ekonomideki olumlu gelişmelerin yansıması olarak görülüyor.
DIŞ TİCARET AÇIĞI EYLÜLDE 3,1 MİLYAR DOLAR
Eylül ayında ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 3 milyar 113 milyon dolar olarak kaydedildi. Bu dönemde hizmetler dengesinden sağlanan net girişler ise 7 milyar 390 milyon dolara ulaştı.
SEYAHAT GELİRLERİ 5,9 MİLYAR DOLARI AŞTI
Hizmetler dengesi altında yer alan seyahat kaleminden elde edilen net gelirler, eylül ayında 5 milyar 970 milyon dolar olarak gerçekleşti. Turizm sektöründeki güçlü performans, cari işlemler fazlasına olumlu katkı sağladı.
BİRİNCİL GELİRDE 1,2 MİLYAR DOLARLIK ÇIKIŞ
Birincil gelir dengesi kaleminde ise eylül ayında 1 milyar 230 milyon dolarlık net çıkış kaydedildi. Bu kalem, sermaye gelir ve giderlerinden oluşarak toplam dengeyi etkiliyor.
İKİNCİL GELİR KALEMİ 59 MİLYON DOLARLIK ÇIKIŞ VERDİ
Aynı dönemde ikincil gelir dengesi kaleminde 59 milyon dolarlık net çıkış yaşandı. Bu kalem ise cari işlemler dengesini doğrudan etkileyen daha küçük ölçekteki işlemleri içeriyor.
DOĞRUDAN YATIRIMLARDAN 649 MİLYON DOLARLIK GİRİŞ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Eylül 2024'te doğrudan yatırımlar kaleminde 649 milyon dolarlık net giriş gerçekleşti. Bu rakam, Türkiye'ye yapılan doğrudan yabancı yatırımlardan elde edilen sermaye girişini temsil ediyor.
PORTFÖY YATIRIMLARINDAN 370 MİLYON DOLARLIK NET GİRİŞ
Eylül ayında portföy yatırımları kaynaklı olarak 370 milyon dolarlık net giriş kaydedildi. Bu kalem, hisse senedi ve devlet iç borçlanma senetleri gibi finansal araçlara yapılan yatırımları kapsıyor ve Türkiye'ye duyulan yatırım ilgisini gösteriyor.
HİSSE SENEDİ PİYASASINDA 83 MİLYON DOLARLIK SATIŞ
Alt kalemlere bakıldığında, yurt dışı yerleşiklerin Türkiye hisse senedi piyasasında 83 milyon dolarlık net satış yaptığı görülüyor. Öte yandan, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise 1 milyar 725 milyon dolarlık net alım gerçekleşti.
BANKALAR 1,8 MİLYAR DOLARLIK NET BORÇLANMA GERÇEKLEŞTİRDİ
Yurt dışı tahvil ihraçları kapsamında, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 1 milyar 854 milyon dolar ve 176 milyon dolar net borçlanma yaptı. Buna karşın, genel hükümet ise 701 milyon dolarlık net geri ödeme gerçekleştirdi.
BANKA MEVDUATLARINDA 363 MİLYON DOLARLIK ARTIŞ
Diğer yatırımlar kaleminde, yurt içi bankaların yurt dışı muhabir hesaplarında 560 milyon dolarlık artış kaydedildi. Yurt dışı bankaların Türkiye’deki mevduatları ise yabancı para cinsinden 182 milyon dolar azalırken, Türk lirası cinsinden 545 milyon dolarlık artışla toplamda 363 milyon dolarlık artış gösterdi.
RESMİ REZERVLER 719 MİLYON DOLAR AZALDI
Eylül ayında resmi rezervlerde 719 milyon dolarlık net azalış yaşandı. Bu azalma, TCMB’nin döviz rezervlerinde yaşanan değişikliği yansıtıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Eylül ayı ödemeler dengesi verilerini değerlendirerek, yıllık cari açığın eylülde 10 milyar doların altına indiğini açıkladı. Şimşek, bu rakamın, 2023 yılı Mayıs ayına göre 46 milyar dolar azalarak 33 ayın en düşük seviyesine gerilediğini vurguladı.
HİZMETLER DENGESİ OLUMLU SEYREDİYOR
Bakan Şimşek, daralan dış ticaret açığının yanı sıra hizmetler dengesinin de cari dengeye olumlu katkı sağladığını belirtti. Eylül itibarıyla yıllık hizmetler gelirinin 112 milyar dolara ulaştığını kaydeden Şimşek, turizm gibi sektörlerde elde edilen gelirin, cari açığın azaltılmasında önemli bir rol oynadığını ifade etti.
DIŞ FİNANSMANDA GÜÇLÜ GÖRÜNÜM DEVAM EDİYOR
Dış finansman konusunda da değerlendirmelerde bulunan Şimşek, eylül ayında 2,9 milyar dolarlık, yılın ilk dokuz ayında ise toplam 28 milyar dolarlık portföy girişi sağlandığını söyledi. Bankacılık ve reel sektördeki dış borç çevirme oranlarının sırasıyla %166 ve %138’e ulaştığını belirtti.
CARİ AÇIĞIN MİLLİ GELİRE ORANI %0,8’E GERİLEDİ
Şimşek, yıllık cari açığın milli gelire oranının üçüncü çeyrekte %0,8’e düştüğünü ve son çeyrekte de bu düşüş trendinin süreceğini öngördüklerini ifade etti. Bakan, azalan cari açığın, Türkiye'nin dış finansman ihtiyacını azalttığını vurguladı.
REZERV BİRİKİMİ VE MAKROEKONOMİK İSTİKRARA KATKI
Bakan Şimşek, cari dengedeki iyileşmenin artan sermaye girişi ve rezerv birikimi açısından da olumlu bir etkisi olduğunu söyledi. Bu gelişmelerin Türkiye'nin makroekonomik istikrarına destek sağladığını belirten Şimşek, cari açığın kontrol altında tutulmasının ülke ekonomisi açısından önem taşıdığını ifade etti.
YILLIK AÇIKTAKİ DÜŞÜŞÜN DEVAMI BEKLENİYOR
Şimşek, özellikle son çeyrekte cari açığın azalmasının ve cari dengedeki bu olumlu seyrin devam etmesini beklediklerini dile getirdi. Bu durumun, Türkiye’nin dış finansman ihtiyacını azaltacağını ve ekonomide kalıcı istikrarı destekleyeceğini vurguladı.
