Tianwen-1 misyonu çerçevesinde 2021 yılında Mars'a inen Zhurong gezgini, gezegenin en büyük çarpma havzalarından biri olarak bilinen Utopia Planitia bölgesinde incelemeler yaptı. O tarihten bu yana yaklaşık 2 kilometrelik bir mesafe kat eden gezgin, su veya buz izlerini aramaya odaklandı.
ZHURONG, GELİŞMİŞ TEKNOLOJİLERLE DONATILDI
Yerleşik kameralar ve yer altı radarlarıyla donatılan Zhurong, elde ettiği verileri yörüngede bulunan uydulardan gelen uzaktan algılama verileriyle birleştirerek bölgenin suyla ilişkili özelliklerini analiz etti.
SUYA İŞARET EDEN BULGULAR
Mars yüzeyinde yapılan bu incelemeler, çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı. Elde edilen verilerde krater benzeri çukurlu koniler, tortu kanalları, çamur volkanı oluşumları ve eski bir kıyı şeridine ait izler tespit edildi. Bilim insanları, bu bulguların Mars'ta bir zamanlar var olan okyanusların izlerini taşıdığını değerlendiriyor.
OKYANUSUN TARİHİ VE EVRİMİ
Mars'taki bu okyanusun yaklaşık 3,68 milyar yıl önce var olduğu tahmin ediliyor. Bilim insanları, bu su kütlesinin zamanla donarak yaklaşık 10 bin ila 100 bin yıl boyunca buzul halinde kalmış olabileceğini öne sürüyor. Bu donma sürecinin ise kıyı şeridinin oluşumuna yol açtığı tahmin ediliyor.
ESKİ KAYITLARA YENİ BİR BAKIŞ
Zhurong'un elde ettiği verilerin kesin olarak bir kıyı şeridine işaret ettiğine dair bazı şüpheler bulunsa da bu keşif, Mars'ın su geçmişine dair yeni sorular doğurdu. Bazı bilim insanları, milyarlarca yıl boyunca yaşanan erozyon süreçlerinin kıyı izlerini silebileceğini savunurken, asteroit çarpmalarının bu izleri yeniden yüzeye çıkarabileceği ihtimali de değerlendiriliyor.
MARS'TA YAŞAM İHTİMALİ
Bu keşifler, Mars'ın geçmişinde mikrobiyal yaşamın var olabileceğine yönelik umutları artırdı. Mars'ta bir zamanlar büyük su kütlelerinin bulunmuş olması, gezegenin geçmişte yaşamı desteklemiş olabileceğine işaret ediyor.
3 MİLYAR YILLIK GİZEM: SU NASIL KAYBOLDU?
Bilim insanları, bu suyun 3 milyar yıl önce nasıl kaybolduğunu anlamaya çalışıyor. Yapılan bazı araştırmalara göre, suyun bir kısmının yer altına sızmış olabileceği düşünülüyor.
ÖRNEKLER DÜNYA'YA GETİRİLECEK
Mars'ın su geçmişine dair kesin yanıtlar, gezegenden getirilecek örneklerin Dünya'da detaylı bir şekilde incelenmesiyle mümkün olabilir. Çin, bu kapsamda Tianwen-3 göreviyle 2031 yılına kadar Mars'tan örnek toplama hedefiyle çalışmalarını sürdürüyor. Bu örnekler, Mars'ta bir zamanlar yaşam olup olmadığına ışık tutabilecek nitelikte.
