Microsoft'un kurucusu Bill Gates'in yanı sıra birçok teknoloji devinin desteğini alan yeni ve tartışmalı bir teknoloji olan "güneş blokajı" planı, iklim değişikliğiyle mücadelede dikkat çekici bir adım olarak öne çıkıyor.
HEDEF: GÜNEŞ IŞINLARINI ENGELLEMEK
Projenin temel amacı, güneş ışığının bir kısmını Dünya’nın atmosferinden geri yansıtarak küresel ısınmayı yavaşlatmak. Girişim sermayesiyle desteklenen "Make Sunsets" adlı bir şirket, bu vizyonu hayata geçirmek için çalışmalara başladı.
NASIL BİR YÖNTEM UYGULANACAK?
Şirket, Meksika'nın Baja bölgesi üzerinde balonlar kullanarak stratosfere sülfat bazlı aerosoller salarak güneş ışığını yansıtmayı ve böylece Dünya yüzeyine ulaşan ısıyı azaltmayı planlıyor. "Stratosferik aerosol enjeksiyonu" olarak bilinen bu teknik, çevresel ve toplumsal etkileri nedeniyle yoğun eleştirilere maruz kalıyor.
PROJEYE ÜNLÜ İSİMLERDEN FİNANSAL DESTEK
Bill Gates’in yanı sıra OpenAI CEO’su Sam Altman gibi isimlerin de aralarında bulunduğu birçok tanınmış isim, projeye finansal destek sağlıyor. Güneşi bloke etmeye yönelik bu ve benzeri girişimler, hızlı ve piyasa odaklı çözümler arayan büyük teknoloji yatırımcılarından yüksek miktarda fon topluyor.
PROJEYE FİNANSMAN ARANIYOR
Make Sunsets’in çevre dostu şirketlere sunduğu “soğutma kredileri” ile projeye finansman sağlanmaya çalışılıyor. Pek çok uzman, bu modelin iklim krizine uzun vadeli bir çözüm sunmadığını, aksine potansiyel riskler taşıdığını vurguluyor.
PROJELERİN ÇEVRESEL RİSKLERİ TARTIŞILIYOR
İklim bilimciler, bu tür projelerin bölgesel iklim değişikliklerine yol açabileceği, hatta Atlantik jet akımlarını etkileyebileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Bu durumun mahsul kıtlığı, kuraklık ve kasırga gibi felaketleri tetikleyebileceği, hatta bazı tropikal hastalıkların daha kuzey bölgelere yayılabileceği belirtiliyor.
BİLİM DÜNYASINDA FİKİR AYRILIKLARI DERİNLEŞİYOR
Bill Gates ve diğer teknoloji liderlerinin desteklediği bu tür projeler, iklim krizine yönelik piyasa bazlı çözümler olarak değerlendirilse de, eleştirmenler bu yaklaşımların yalnızca geçici önlemler olduğunu savunuyor. Güneş blokajı gibi tekniklerin uzun vadeli etkileri hâlâ belirsizliğini korurken, bilim insanları ve hükümetler arasında bu konuya yönelik tartışmaların daha da derinleşmesi bekleniyor.
ALTERNATİF YAKLAŞIMLAR DA GÜNDEMDE
Güneş ışığını yansıtma stratejisine ek olarak, okyanuslarda mikro kabarcıklar oluşturma veya daha parlak bitkiler yetiştirme gibi başka jeomühendislik önerileri de değerlendiriliyor. Ancak bu tür yaklaşımların Dünya’nın doğal dengesi üzerindeki etkileri hakkında bilim insanları arasında görüş ayrılıkları sürüyor.
