Türkiye’de kronik hale gelen sokak hayvanları sorununu gelişmiş ülkelerdeki model ile aşmak isteyen hükümet sokak hayvanları yasasını çıkarmış ancak başta CHP olmak üzere muhalefet partileri, çözüm önerisi sunamadığı yasaya karşı duruş sergilemişti. CHP’li belediyeler de, vatandaşın taleplerine kulak tıkayarak Genel Merkezin politik anlayışını, sorumlu oldukları il, ilçe ve beldelerde sürdürmüştü.
YASA GEREĞİ BARINAKLARA ALMALARI GEREKİYOR
CHP’li Mamak Belediyesi de, resmi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda zorlu hava koşullarında sokak hayvanları için mama dağıtımı gerçekleştirdiğini duyurdu. Ancak, Türkiye’de yürürlükte olan yasa gereği belediyelerin sokak köpeklerini toplayarak barınaklara yerleştirme zorunluluğu bulunuyor.
YASA, SOKAK HAYVANLARININ BARINAKLARA ALINMASINI ZORUNLU KILIYOR
Sokak hayvanları yasası olarak bilinen “Hayvanları Koruma Kanunu” çerçevesinde belediyelere, sokak köpeklerinin barınaklara alınarak bakım ve koruma sağlama yükümlülüğü veriliyor. Yasa, sokakta yaşayan hayvanların refahını artırmayı hedeflerken saldırgan ya da hastalıklı köpeklerin uyutulmasını da öngörüyor. Belediyeler, bu kapsamda barınaklar kurarak hayvanların güvenli bir şekilde yaşamalarını temin etmekle sorumlu. Ancak, Mamak Belediyesinin paylaşımı yasanın bu hükmüne aykırı bir tutum sergiliyor.
SOKAK KÖPEKLERİNİN SON YILLARDAKİ SALDIRILARI
Türkiye genelinde sokak köpeklerinin neden olduğu saldırılar son yıllarda artış gösteriyor. Sağlık Bakanlığının verilerine göre 2022 yılında 150.000’den fazla kişi köpek saldırısı sonucu kuduz aşısı yaptırdı. 2023 yılında bu sayı %10 artışla 165.000’e yaklaştı. İçinde bulunulan 2024 yılında da saldırı vakalarında düşüş yaşanmadı. Özellikle çocuklar ve yaşlılar, bu saldırılardan en çok etkilenen gruplar arasında yer alıyor. Öyle ki, sokak köpekleri vahşetine maruz kalan binlerce çocuk ve yaşlı mağdur bulunuyor.
ATATÜRK’ÜN SOKAK HAYVANLARIYLA İLGİLİ GENELGESİ
Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, sokak köpekleriyle ilgili olarak 1925 yılında yayımladığı genelgede, hayvanların kontrolsüz şekilde çoğalmasının halk sağlığı açısından tehlikeler doğurabileceğini belirtmiş; bu nedenle, düzenli itlaf yerine daha insancıl yöntemlerin uygulanmasını önermişti. Atatürk, her canlının yaşam hakkına saygı gösterilmesi gerektiğini vurgulayarak, hayvanların refahını artırmaya yönelik çalışmaların önemine işaret etmişti.
BELEDİYELERİN GÖREVİ: BARINAK VE DENETİM
Türkiye’de belediyelere düşen temel görevler arasında hayvan barınakları kurmak ve sokakta yaşayan köpeklerin burada sağlıklı koşullarda yaşamalarını sağlamak bulunuyor. Barınaklarda bakımı yapılan köpeklerin sağlık kontrolleri düzenli şekilde yapılmalı ve saldırganlık durumunda yasal prosedürler uygulanmalı. Yasa gereği belediyeler, sokakta kontrolsüz köpek bulunmasını önlemekle yükümlü.
SOKAKTA KÖPEK OLMAMALI
Hindistan’da kutsal hayvanların yol açtığı güvenlik sorununun artık çok daha fazlası Türkiye’de yaşanıyor. Sokak köpekleri yüzünden gelişmiş ülkeler, Türkiye’ye seyahat edecek vatandaşlarına “sokak köpekleri” uyarısı yapıyor. Türkiye’de tatil planı yapan turistler ise kuduz aşısı gibi önlemler alarak ülkeye geliyor. Uzmanlar, sokaklarda başıboş köpeklerin bulunmasının hem halk sağlığı hem de hayvanların yaşam koşulları açısından uygun olmadığını belirtiyor. Hayvanların güvenli ve sağlıklı ortamlar olan barınaklarda yaşaması gerektiği vurgulanıyor. Sokaklarda yaşamak zorunda kalan köpekler, yetersiz beslenme, hastalıklar ve hava koşulları nedeniyle sıkça mağduriyet yaşıyor. Muhalefet etmek adına popülist yaklaşımlarla sokakta köpek beslemek marifeti değil, acziyeti ortaya koyuyor. Sokakta köpek besleme faaliyetlerinin hem insanlar hem de hayvanlar için sürdürülebilir bir çözüm olmadığı tüm otoriteler tarafından kabul ediliyor.
SALDIRI VAKALARINDA AZALMA YOK
Türkiye'de son beş yılda köpek saldırılarıyla ilgili resmi ve güncel istatistikler sınırlı olmakla birlikte, mevcut veriler şu şekilde:
2022 yılında 1644 köpek saldırısı kaydedildi. Bu saldırılarda 5 kişi hayatını kaybetti, 932 kişi yaralandı. Toplamda 2.660 kişi mağdur oldu.
2023 yılında 1813 köpek saldırısı rapor edildi. Bu saldırılarda 4 kişi yaşamını yitirdi, 990 kişi yaralandı. Toplam mağdur sayısı 2904 olarak kaydedildi.
2024 yılının ilk 7 ayında 812 köpek saldırısı gerçekleşti. Bu saldırılarda 1 kişi hayatını kaybetti, 467 kişi yaralandı. Toplamda 966 kişi mağdur oldu.
2022 yılından itibaren toplamda 4269 köpek saldırısı kayıtlara geçerken, bu saldırılarda 10 insan hayatını kaybetti, 2389 kişi ise yaralandı.
KAZALARA DA NEDEN OLUYORLAR
Ayrıca, 2022 yılından bu yana sokak köpeklerinin neden olduğu 2666 trafik kazasında 37 insan yaşamını yitirdi.
MAMAK BELEDİYESİNE TEPKİ YAĞIYOR
Mamak Belediyesinin yasalara aykırı hareketi beraberinde tepkileri de getirdi. Güvenli Sokaklar Derneği, X’teki @GuvenliSokaklar hesabından 5199 sayılı yasayı paylaşarak tepkisini ortaya koydu. “5199 sayılı yasa topla ve barındır diye emrediyor.” hatırlatmasında bulunan dernek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Ankara Valisi Vasip Şahin’i göreve davet etti.
Diğer tepkiler ise şu şekilde:
