SURİYE'DE 61 YILLIK BAAS REJİMİ SON BULDU
Suriye’nin güneyindeki Dera’da 2011 yılında bir grup öğrencinin okul duvarına "Ey doktor (Beşşar Esed) şimdi sıra sana geldi." yazmasıyla başlayan halk hareketi, 8 Aralık 2024 sabahı muhaliflerin Şam’ın kontrolünü ele geçirmesiyle sonuçlandı. Böylece Baas Partisi’nin 61 yıllık iktidarı sona erdi.
HEYET TAHRİR ŞAM’IN BAŞLATTIĞI OPERASYON
Rejim karşıtı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki silahlı gruplar, 27 Kasım sabahı Halep'in batı kırsalında rejim güçlerine karşı kapsamlı bir operasyon başlattı. İlk olarak Halep'te üstünlük sağlayan bu gruplar, ardından İdlib, Hama ve Humus'ta kontrolü ele geçirdi. 8 Aralık sabahı ise başkent Şam’ın yönetimini tamamen devraldılar.
REJİMİN ÇÖKÜŞÜNE GÖTÜREN KRİTİK GELİŞMELER
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, rejimin çöküşüne neden olan gelişmeler şu şekilde sıralandı:
27 KASIM: GENİŞ ÇAPLI OPERASYON BAŞLADI
HTŞ ve diğer rejim karşıtı gruplar, Halep’in batı kırsalındaki Kuptan Cebel bölgesinden harekete geçti. Operasyon, kısa sürede genişledi.
28 KASIM: AĞIR SİLAHLAR ELE GEÇİRİLDİ
Muhalif gruplar, rejimin kontrolündeki Trimbe, Dadih, Keferbattih, Cubas, Şabur ve Mardih köylerini ele geçirdi. Çatışmalarda çok sayıda rejim askeri öldürülürken, birçok asker esir alındı ve rejime ait ağır silahlar ele geçirildi. Muhalifler, Halep’in dış mahallelerine bir kilometre yaklaştı.
29 KASIM: İDLİB VE HALEP’TE İLERLEME
Muhalif gruplar, İdlib’in stratejik Serakib ilçesini kontrol altına aldı ve Halep kent merkezine girmeye başladı.
30 KASIM: HALEP VE İDLİB TAMAMEN KONTROL ALTINA ALINDI
Muhalifler, Halep’teki birçok mahallede hakimiyet sağladı ve kentin büyük bir kısmını ele geçirdi. Gün içinde Halep Uluslararası Havalimanı, rejim tarafından terör örgütü PKK’ya teslim edildi. Ancak akşam saatlerinde muhalif gruplar havaalanının kontrolünü yeniden sağladı. İdlib’in Maarratünnüman, Han Şeyhun ve Cercenaz ilçelerini ele geçiren gruplar, Münbiç-Halep yolunu ve M4 kara yolunu da kontrol altına aldı.
REJİMİN PKK/YPG İLE İŞ BİRLİĞİ
PKK/YPG, Halep'in sanayi bölgesi Şeyhneccar Mahallesi'ni rejimden teslim aldı. Rejim güçleri ise Münbiç'in güneyi ve batısındaki Deyr Hafır, Meskene ve Kafseyi bölgelerini terör örgütüne bıraktı. Muhalif gruplar, Han Şeyhun ilçesini geri alarak İdlib genelinde hakimiyet sağladı.
1 ARALIK: ÖZGÜRLÜK ŞAFAĞI OPERASYONU BAŞLADI
Suriye Milli Ordusu (SMO), terör örgütü PKK/YPG’nin Tel Rıfat ve Suriye’nin kuzeydoğusu arasında terör koridoru oluşturma planına karşı Özgürlük Şafağı Operasyonu’nu başlattı. Operasyonun ilk gününde SMO, Tel Rıfat ilçe merkezinin tamamında kontrol sağladı.
SUVEYDA’DA DESTEK GÖSTERİLERİ
Beşşar Esed rejim güçlerinin Halep ve İdlib’den çıkarılmasının ardından Suriye’nin güneyindeki Dürzi ağırlıklı nüfusa sahip Suveyda ilinde destek gösterileri düzenlendi.
ABD DESTEKLİ GRUPLAR TENEF'TE HAREKETE GEÇTİ
Humus ve Deyrizor illerinde ABD güçlerinin konuşlandığı Tenef bölgesinde, ABD destekli Suriye Özgür Ordusu, El-Bukemal ve Meyadin ilçelerine yönelik saldırı başlattı.
2 ARALIK: HAMA’DA 16 YERLEŞİM REJİMDEN ALINDI
Halep ve İdlib illerindeki ilerleyişlerini sürdüren rejim karşıtı silahlı gruplar, Hama’da 16 yerleşimi daha Beşşar Esed rejiminin kontrolünden çıkardı.
3 ARALIK: PKK/YPG DEYRİZOR'DA SALDIRIYA GEÇTİ
ABD destekli PKK/YPG, Deyrizor’un Fırat’ın doğusundaki 7 köyden Esed rejimi güçlerini ve İran destekli grupları çıkarmak için saldırı düzenledi.
REJİM VE RUSYA’NIN SALDIRILARI SİVİLLERİ VURDU
27 Kasım-2 Aralık tarihleri arasında Halep ve İdlib’e yönelik düzenlenen rejim ve Rus saldırılarında 81 sivil hayatını kaybederken, 304 sivil yaralandı.
HAMA’NIN KUZEYİNDE KRİTİK YERLEŞİMLER ELE GEÇİRİLDİ
Rejim karşıtı gruplar, Hama’nın kuzeyinde Zor El Mahruka, Zor El Heysa, Zor Ebu Zeyid, Zor El Meselih, Zor Ec-Cedid ve Hattap yerleşimleri ile Nasiriye Tepesi’ni kontrol altına aldı.
4 ARALIK: DOĞU GUTA’DA GENÇLER GÖZALTINA ALINDI
Esed rejimi, başkent Şam’ın Doğu Guta bölgesinde 15-47 yaş aralığındaki eli silah tutanları gözaltına aldı.
HAMA’DA 20 KÖY DAHA REJİMDEN ALINDI
Rejim karşıtı gruplar, Hama kent merkezine yaklaşık 5 kilometre mesafedeki 20 köyde kontrolü ele geçirdi.
5 ARALIK: ZORUNLU SEFERBERLİK VE HAMA'DA KONTROL
Esed rejimi, Şam’ın birçok bölgesinde reşit olmayanları da kapsayacak şekilde erkekleri zorla silah altına aldı. Aynı gün, rejim karşıtı silahlı gruplar Hama kent merkezini tamamen kontrol altına aldı.
6 ARALIK: STRATEJİK HAREKETLİLİK VE SALDIRILAR
Suriye’de Humus ile Hama’yı birbirine bağlayan Resten otoban köprüsü, kimliği belirsiz uçakların düzenlediği hava saldırısıyla hedef alındı. Aynı gün, rejim karşıtı gruplar Humus’un Rasten ve Telbise ilçelerini ele geçirerek başkent Şam’a giden stratejik önemdeki yolda ilerleme kaydetti.
İSRAİL’DEN SINIR KAPILARINA SALDIRI
İsrail ordusu, Suriye ile Lübnan arasındaki sınır kapılarına hava saldırısı düzenlediğini açıkladı. Bu sırada rejim karşıtı grupların Humus ve Şam üzerindeki baskısı artınca rejim ordusu, Irak sınırındaki unsurlarını batıya kaydırmaya başladı.
DEYRİZOR PKK/YPG’YE BIRAKILDI
Rejim güçleri, Deyrizor il merkezinin kontrolünü terör örgütü PKK/YPG’ye bıraktı. Aynı gün Şam’da Savunma Bakanlığı ve Radyo Televizyon binasının bulunduğu bölgeye kamikaze dron saldırısı gerçekleştirildi.
SUVEYDA’DA YEREL GRUPLARDAN ÜLTİMATOM
Suriye’nin güneyindeki Dürzi ağırlıklı nüfusa sahip Suveyda’da, yerel silahlı gruplar rejim güçlerine bölgeyi terk etmeleri için 24 saat süre tanıdı.
7 ARALIK: ŞAM'IN GÜNEYİNE İLERLEME
Rejim karşıtı gruplar, Şam’ın güney banliyölerine girmeye başladı. Aynı gün, Humus’ta kent merkezini kontrol altına almayı başaran muhalifler, başkente olan ilerleyişlerini hızlandırdı.
SUVEYDA'DA MUHALİFLERİN HAKİMİYETİ
Suveyda ilindeki yerel gruplar, il genelinde kontrolü ele geçirerek rejimi tamamen bölgeden çıkardı.
8 ARALIK: BAŞKENT ŞAM’DA KRİTİK GELİŞMELER
Suriye’nin başkenti Şam’da halk ve silahlı grupların kilit öneme sahip binalara girmesiyle rejim, başkentin kontrolünü büyük ölçüde kaybetti. Göstericiler, Sednaya Hapishanesi’ni basarak burada tutulan mahkumları serbest bıraktı.
BAAS REJİMİ ÇÖKTÜ
1963’te iktidara gelen Baas Partisi’nin 61 yıllık yönetimi, Şam’ın kaybedilmesiyle tamamen sona erdi. Suriye devlet televizyonunda yayımlanan bir videoda muhalifler, Esed’in devrildiğini ve cezaevlerindeki tüm tutsakların serbest bırakıldığını duyurdu.
HEYKELLER YIKILDI
Esed ailesi döneminin sona ermesinin ardından ülkenin çeşitli kentlerinde Hafız Esed’in heykelleri halk tarafından yıkıldı.
DEYRİZOR’A İLERLEYİŞ
Baas rejiminin çöküşüyle rejim karşıtı gruplar, doğudaki Deyrizor iline ilerleyerek PKK/YPG’nin işgalindeki bölgelerde hakimiyet sağlamaya başladı.
