Dünya İnsan Hakları Günü, her yıl 10 Aralık tarihinde kutlanıyor ve temel insan haklarının korunması ve geliştirilmesi için farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
Bu özel gün, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun 10 Aralık 1948 tarihinde kabul ettiği İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (Universal Declaration of Human Rights) ile bağlantılıdır. Beyanname, insanlığın temel hak ve özgürlüklerini evrensel bir anlayışla ortaya koyan ilk uluslararası belge olarak tarihe geçti.
1. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin Kabulü
İkinci Dünya Savaşı'nın ardından, savaşın neden olduğu insanlık trajedilerinin tekrarlanmaması için uluslararası bir düzen oluşturulması gerektiği düşüncesi güçlendi. BM'nin 1945 yılında kurulmasından kısa bir süre sonra, temel insan haklarının tanımlandığı ve korunması için evrensel ölçütler belirleyen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi hazırlandı.
10 Aralık 1948'de, Paris'teki BM Genel Kurulu'nda 48 ülkenin oy birliğiyle kabul edilen bu belge, tüm insanlar için eşitlik, özgürlük, adalet ve insan onuruna saygı gibi ilkeleri temel aldı. Bu belge, insan haklarını siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda garanti altına almayı hedefliyor.
2. Dünya İnsan Hakları Günü’nün İlanı
1950 yılında BM Genel Kurulu, 10 Aralık’ı Dünya İnsan Hakları Günü olarak ilan etti. O tarihten bu yana, birçok ülke ve uluslararası kuruluş, bu günü çeşitli etkinliklerle kutluyor ve insan haklarının geliştirilmesi için farkındalık kampanyaları düzenliyor.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin Önemi
Beyanname, 30 maddeden oluşuyor ve insanların yaşam hakkı, düşünce özgürlüğü, eğitim hakkı, adil yargılanma hakkı gibi temel haklarını tanımlıyor. Bu belge, zamanla insan haklarıyla ilgili başka uluslararası sözleşmelere ilham kaynağı oldu ve günümüzde de birçok ülkenin anayasal düzeninde etkisini sürdürüyor.
Bu özel gün kapsamında:
