Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, kanın damar duvarlarına yaptığı basıncın normalden yüksek olması durumudur. Sağlıklı bir bireyde ideal tansiyon değeri 120/80 mmHg civarındadır. Bu değerlerin 140/90 mmHg ve üzerine çıkması, yüksek tansiyon olarak kabul edilir. Yüksek tansiyon genellikle belirgin bir belirti göstermediği için "sessiz katil" olarak adlandırılır.
Kontrol edilmediği takdirde yüksek tansiyon, birçok ciddi sağlık sorununa yol açabilir:
1. Kalp ve Damar Hastalıkları
Kalp Krizi: Yüksek tansiyon, kalbe giden kan akışını kısıtlayarak kalp krizine neden olabilir.
Kalp Yetmezliği: Kalbin daha fazla çalışmasına yol açar ve zamanla kalp kaslarının zayıflamasına neden olabilir.
2. Beyin ve Sinir Sistemi Hasarları
Felç (İnme): Beyne kan taşıyan damarlarda oluşan tıkanma veya yırtılma sonucu inme riski artar.
Beyin Kanaması: Yüksek basınç, damarların zayıflamasına ve beyin kanamalarına yol açabilir.
3. Böbrek Hasarı
Yüksek tansiyon, böbreklerin filtreleme kapasitesini bozarak böbrek yetmezliğine neden olabilir.
4. Göz Hasarları (Hipertansif Retinopati)
Gözdeki küçük damarlar yüksek basınç nedeniyle zarar görebilir, bu da görme kaybına yol açabilir.
5. Anevrizma
Kan damarlarının duvarlarının zayıflaması sonucu baloncuk şeklinde genişlemeler (anevrizma) oluşabilir. Bu, ciddi kanamalara yol açabilir.
6. Metabolik Bozukluklar
Yüksek tansiyon, diyabet ve kolesterol gibi diğer metabolik hastalıkların kötüleşmesine neden olabilir.
Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kan damarlarındaki basıncın uzun süreli olarak artması durumudur. Çeşitli genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörleri bu duruma yol açabilir. İşte hipertansiyonun nedenleri:
1. Genetik Faktörler
Ailede yüksek tansiyon öyküsü, bu duruma yatkınlığı artırabilir.
Genetik yapı, damarların yapısı ve tuz duyarlılığı gibi unsurlar üzerinde etkili olabilir.
2. Fazla Tuz Tüketimi
Yüksek miktarda tuz tüketimi, vücutta sıvı tutulumuna neden olarak kan basıncını artırır.
3. Obezite ve Fazla Kilo
Aşırı kilo, kalbin daha fazla çalışmasına neden olarak kan basıncını yükseltebilir.
4. Sedanter Yaşam Tarzı
Yetersiz fiziksel aktivite, kan basıncını kontrol etmekte zorlanılmasına yol açabilir.
5. Stres
Sürekli stres, kan damarlarını daraltabilir ve geçici veya uzun süreli tansiyon artışına neden olabilir.
6. Alkol ve Sigara Tüketimi
Aşırı alkol tüketimi ve sigara içimi, kan damarlarına zarar vererek tansiyonu yükseltebilir.
7. Sağlıksız Beslenme
Doymuş yağ, trans yağ ve kolesterol açısından zengin bir diyet, damar tıkanıklıklarına neden olabilir.
Yetersiz potasyum alımı da tansiyon dengesini bozabilir.
8. Yaşlanma
İleri yaş, damarların elastikiyetini kaybetmesine neden olarak tansiyonu artırabilir.
9. Böbrek Hastalıkları
Böbreklerin düzgün çalışmaması, sıvı ve tuz dengesini bozarak tansiyonu yükseltebilir.
10. Hormonal Dengesizlikler
Tiroid hastalıkları, böbreküstü bezi sorunları veya hormonal bozukluklar tansiyon
artışına yol açabilir.
Yüksek tansiyonun zararlarından korunmak için:
Yüksek tansiyon belirtilerini fark etmeden önce düzenli sağlık kontrolleri yapmak, uzun vadeli zararları önlemede önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyon risklerini büyük ölçüde azaltır.
Yüksek tansiyon kontrol altına alınmadığında kalp krizi, inme ve böbrek hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle:
