ESKİ REJİMİN UYUŞTURUCU BAĞLANTISI ORTAYA ÇIKTI
Suriye’de devrik lider Beşşar Esed rejiminin milyar dolarlık yasa dışı captagon ticaretinden elde ettiği gelirler, rejimin çöküşüyle yeniden tartışma konusu oldu. Sosyal medyada yayılan ve bazı haber kaynaklarında yer alan görüntüler, rejimin bu ticaretteki rolüne ışık tuttu. Söz konusu görüntülerde, Şam yakınlarındaki bir askeri karargâh deposunda Esed’in kardeşi Mahir tarafından kontrol edildiği iddia edilen captagon dolu kutular bulunduğu ileri sürüldü.
UYUŞTURUCU ÜRETİM TESİSLERİ BELGELENDİ
Paylaşılan videoda, deponun zemininde uyuşturucu üretiminde kullanılan ekipmanlar ve hap yığınları görüldü. Görüntüleri kayda alan kişi, söz konusu tesisin captagon haplarının üretildiği en büyük noktalardan biri olduğunu ifade etti. Bu görüntüler, Esed ailesi ve ortaklarının kurduğu milyarlarca dolarlık yasa dışı uyuşturucu ticaretinin yeniden tartışılmasına neden oldu.
CAPTAGON, REJİMİN TEMEL GELİR KAYNAKLARINDAN BİRİYDİ
1960’larda Almanya’da tıbbi amaçlarla geliştirilen captagon, 1986 yılında çoğu ülkede yasaklanmasının ardından yasa dışı ticarette kullanılmaya başlandı. Esed rejimi, uluslararası yaptırımların ekonomik baskısı altında bu uyuşturucuyu üretip satarak "narko devlet" olarak adlandırılmasına neden olan bir düzen kurdu. İç savaş ve yaptırımlar sürecinde rejimin captagon ticaretine yönelmesi dikkat çekti.
İRAN DESTEKLİ GRUPLARA FİNANSMAN SAĞLADI
Uyuşturucu kaçakçılığından elde edilen gelirlerin, İsrail’le savaşmak için silahlanan İran destekli gruplara mali kaynak sağladığı ortaya çıktı. Rejimin bu yasa dışı ticaret aracılığıyla hem ekonomik krizi hafiflettiği hem de müttefiklerini finanse ettiği anlaşıldı.
DÜNYA CAPTAGON PAZARININ YÜZDE 80’İ SURİYE’DE ÜRETİLİYOR
Washington merkezli New Lines Institute’un verilerine göre, dünya çapında captagon pazarının değeri 5,7 milyar dolar seviyesinde. Esed rejiminin 2020-2022 arasında bu ticaretten yıllık ortalama 2,4 milyar dolar gelir elde ettiği hesaplandı. Bu rakam, Suriye’nin GSYİH’sinin yaklaşık dörtte birine denk geliyor. ABD’nin Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (OFAC), Suriye’yi captagon üretiminde "küresel bir lider" olarak tanımlıyor.
ABD’DEN ESED REJİMİNE YAPTIRIM: "CAPTAGON YASASI"
ABD, captagon ticaretini ulusal güvenlik tehdidi olarak tanımlayarak "Captagon Yasası" adı altında yeni yaptırımlar uygulamaya başladı. Bu yasa çerçevesinde, uyuşturucu ticaretine Esed rejiminin doğrudan dahil olduğunu belirten ABD, captagon üretiminde rol oynayan kişilere karşı harekete geçti. ABD Hazine Bakanlığı, Esed’in iki kuzeni dahil olmak üzere toplam 6 kişiyi yaptırım listesine ekledi.
ESED’İN KUZENLERİ UYUŞTURUCU AĞININ KİLİT İSİMLERİ
Samer Kamal Esed’in, Lazkiye’de rejim kontrolündeki önemli captagon üretim tesislerini yönettiği ve 4. Tümen ile Lübnan’daki ortaklarıyla koordinasyon içinde çalıştığı belirtildi. Diğer kuzeni Wassim Badi Esed ise bölgesel uyuşturucu kaçakçılığı ağının önde gelen figürlerinden biri olarak tanımlandı. Yaptırım uygulanan isimler arasında, Mahir Esed’in yakın dostu ve captagon üretiminin başlıca organizatörlerinden iş insanı Khalid Qaddour da yer aldı.
57 MİLYAR DOLARLIK YASA DIŞI TİCARET
İngiltere hükümeti, Esed rejiminin yasa dışı captagon ihracatından yaklaşık 57 milyar dolar gelir elde ettiğini hesapladı. Bu miktar, Meksika’daki uyuşturucu kartellerinin toplam ticaret hacminin yaklaşık üç katına denk geliyor.
CAPTAGON, KOMŞU ARAP ÜLKELERİNDE SOSYAL SORUN YARATIYOR
Birleşmiş Milletler (BM) Uyuşturucu ve Suç Ofisi, Suriye ve Lübnan’ı captagon sevkiyatlarının ana çıkış noktaları olarak tanımladı. Körfez ülkelerine sevkiyatların ya doğrudan kara veya deniz yoluyla ya da başka bölgeler üzerinden dolaylı olarak ulaştığı bildirildi.
MİLYARLARCA DOLARLIK ELE GEÇİRİLEN SEVKİYATLAR
Middle East Institute’un 2021 yılı raporuna göre, yurt dışında yaklaşık 6 milyar dolar değerinde Suriye yapımı captagon ele geçirildi. Nisan 2022’de ise komşu ülkelerde 25 milyon captagon hapına el konularak uyuşturucu kaçakçılığı büyük bir darbe aldı. Bu hapların piyasa değeri 500 milyon dolara ulaşıyordu.
ORTA DOĞU’NUN ZENGİN ŞEHİRLERİNDE SATIŞLAR
Captagon, Suriye’de sadece birkaç sente mal edilirken, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad gibi Orta Doğu’nun zengin şehirlerinde tanesi 25 dolara kadar satılabiliyor. Bu durum, captagon ticaretini komşu Arap ülkelerinde ciddi bir sosyal sorun haline getirdi. Uyuşturucu tedarikini durdurmak isteyen bu ülkeler, Esed rejimiyle müzakere yapmak zorunda kaldı.
