Sivrisinek ısırığı, yaz aylarının en sinir bozucu durumlarından biri. Minicik bir ısırık olur ama kaşıntısı saatlerce geçmez.
Peki, neden kaşınıyoruz?
Bunun arkasında sivrisineğin kullandığı "hileli yöntem" ve vücudumuzun ona verdiği tepki var.
Öncelikle, sivrisinekler kanımızı emmek için bizi ısırır. Ama bunu öyle sessiz ve kolayca yapamazlar. Sivrisinek, iğnesini cildimize batırdığında, tükürüğünden bir miktar sıvı salgılar. Bu sıvının içinde özel bir madde var: antikoagülan, yani pıhtılaşmayı engelleyen bir protein. Kanımızın pıhtılaşmasını engellemek, sivrisineğin kan emmesini kolaylaştırır. Ama bu "hile" vücudumuzun dikkatini çeker ve bağışıklık sistemimiz alarma geçer!
Bağışıklık sistemimiz, bu yabancı maddeyi tanır ve hemen bir savunma mekanizması başlatır. Sivrisineğin tükürüğündeki proteinlere karşı histamin adı verilen bir kimyasal salgılanır. Histamin, ısırılan bölgeye kan akışını artırarak bağışıklık hücrelerinin o bölgeye ulaşmasını sağlar. Ancak histamin aynı zamanda sinir uçlarını uyarır ve işte bu yüzden o dayanılmaz kaşıntıyı hissederiz!
Kaşıntıyla birlikte ısırılan bölge genelde hafifçe kızarır ve şişer. Bu şişlik, histaminin neden olduğu iltihaplanma tepkisinin bir sonucudur. Sivrisineğin ısırık bölgesinde bıraktığı tükürük maddeleri, vücudumuz tarafından bir tehdit olarak algılanır ve bölgeyi "savaş alanı" gibi şişirir.
Ama işler burada bitmiyor. Kaşıntıyı hafifletmek için kaşımaya başladığınızda, aslında o bölgedeki sinir uçlarını daha da fazla uyarıyorsunuz. Bu, kaşıntıyı geçici olarak hafifletiyor gibi hissettirse de aslında histamin salgısını artırıyor ve daha çok kaşınmaya neden oluyor. Kısacası, kaşıdıkça kaşınıyorsunuz!
Bazı insanlar sivrisinek ısırıklarına karşı daha hassastır. Bu, bağışıklık sistemlerinin sivrisinek tükürüğündeki proteinlere verdiği tepkiye bağlıdır. Kimisi birkaç dakika içinde kaşıntıyı unutabilirken, kimisi günlerce rahatsızlık hissedebilir. Eğer vücudunuz çok fazla histamin üretiyorsa, sivrisinek ısırığı daha büyük bir şişlik ve kaşıntı yaratabilir.
Peki, ne yapabiliriz? İlk kural: Kaşımayın!
Ne kadar zor olsa da kaşımak bölgeyi daha da tahriş eder. Bunun yerine, ısırılan yere soğuk bir kompres yapabilirsiniz. Soğuk, sinir uçlarını uyuşturur ve histaminin etkisini azaltır. Ayrıca, kaşıntıyı hafifletmek için antihistaminik kremler ya da aloe vera gibi doğal yatıştırıcılar kullanabilirsiniz.
Sivrisinek ısırığından korunmak için de önlemler almak şart. Sivrisineklerin en çok sevdiği şeylerden biri, karbondioksit ve terdir. Egzersiz yaptıktan sonra ya da terlediğinizde, sizi daha kolay bulabilirler. Ayrıca koyu renkli giysiler sivrisineklerin ilgisini çeker, bu yüzden açık renkli kıyafetler giymeyi tercih edebilirsiniz.
