Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2024 yılında yayımladığı raporla elektronik sigara ve vaping ürünlerine bağlı gelişen Evali (e-cigarette or vaping product use-associated lung injury) sendromunu küresel bir salgın olarak tanımladı.
Raporda, bu hastalığın solunum yetmezliği ve akciğer dokusunda kalıcı hasara yol açabileceği vurgulandı.
ELEKTRONİK SİGARA TEHLİKESİ: EVALİ SALGINA DÖNÜŞTÜ
Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi'nde görevli Seha Akduman, Evali’nin elektronik sigara kullanımına bağlı gelişen ciddi bir akciğer hastalığı olduğunu belirterek, “Bu sendrom, solunum yetmezliğine neden olabilecek seviyeye ulaşabiliyor. DSÖ’nün 2024 yılında bunu salgın olarak ilan etmesi, sorunun ulaştığı boyutu gözler önüne seriyor” ifadelerini kullandı.
ELEKTRONİK SİGARADA GİZLİ TEHLİKE
Elektronik sigaraların daha güvenli bir alternatif olarak sunulmasının yanlış bir algı oluşturduğunu belirten Dr. Akduman, "Elektronik sigaralar, geleneksel tütün ürünlerine kıyasla daha az zararlı olarak tanıtılsa da içerdikleri toksinler açısından büyük risk taşıyor. Özellikle su buharında çözünebilen ağır metallerin, akciğer dokusuna daha fazla zarar verebileceği düşünülmektedir." diye konuştu.
EVALİ, DİĞER SOLUNUM HASTALIKLARIYLA KARIŞTIRILABİLİR
Evali sendromunun belirtilerinin grip, Covid-19 ve influenza gibi hastalıklarla benzerlik taşıdığına dikkat çeken Dr. Akduman, tanı sürecinde viral enfeksiyonların dışlanmasının büyük önem taşıdığını belirtti. Akduman şunları söyledi:
TEDAVİDE KORTİZONUN ETKİSİ
Elektronik sigara kaynaklı Evali sendromunda solunum yetmezliği ile mücadelede çeşitli tedavi yöntemleri uygulandığını belirten Dr. Akduman, "Evali hastalarında iltihaplanmayı kontrol altına almak için kortizon tedavisi oldukça etkili bir yöntem olarak öne çıkıyor. Bunun yanı sıra solunum desteği ve oksijen terapisi gibi yöntemler de uygulanabiliyor." ifadelerini kullandı.
AKCİĞERLERDE KALICI HASARA NEDEN OLUYOR
Evali sendromunun uzun vadeli etkileri konusunda da önemli uyarılarda bulunan Dr. Akduman, bu hastalığın akciğerlerde fibrozis (sertleşme) gibi kalıcı tahribatlara yol açabileceğini belirtti.
Akduman, "Elektronik sigara kullanımı 2003 yılında yaygınlaşmaya başladı, ancak Evali sendromu ilk kez 2019’da tanımlandı. Hastalığın görülme sıklığı giderek artıyor ve bu durum gelecekte özellikle gençler arasında daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir." dedi.
