Türkiye'de esnek çalışma modellerine yönelik düzenlemelerin detayları netleşiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın duyurduğu ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş'ın desteklediği bu yeniliklerle çalışma hayatında önemli değişiklikler yapılacak. Yeni düzenlemelerle uzaktan, kısmi ve vardiyalı çalışma gibi modern yöntemler yasal zemine oturtulacak.
YENİ MODELLER HAYATA GEÇİYOR
Pandemiyle birlikte yaygınlaşan esnek çalışma yöntemleri, kamu ve özel sektörde daha geniş bir çerçevede uygulanacak. Öne çıkan modeller arasında şunlar yer alıyor:
• Dönüşümlü iş paylaşımı: Çalışma saatlerinin bölünmesiyle daha fazla kişiye iş olanağı sağlanacak.
• Dağıtılmış iş gücü modeli: Çalışanlar işlerini farklı mekanlarda sürdürebilecek.
• Ödünç iş ilişkisi: Çalışanlar, rızaları alınarak geçici olarak başka işverenlere devredilebilecek.
• Yıllık iş süreleri modeli: Çalışanlar, yıllık çalışma süresini esnek saatlerle tamamlayabilecek.
ÇALIŞANLARA SEÇİM ÖZGÜRLÜĞÜ
Esnek çalışma modelleri, çalışanların iş-yaşam dengelerini iyileştirmeyi hedefliyor. OECD ülkeleri ve Avrupa'da yaygın olan bu yöntemler, Türkiye’de de çalışanların sosyal ve aile yaşamlarına daha fazla zaman ayırmalarını sağlayacak. Örneğin:
• Haftanın 4 günü 10’ar saat çalışarak 1 gün tamamen boş bırakılabilecek.
• 40 saatlik haftalık çalışma süresi farklı günlere esnek şekilde dağıtılabilecek.
HAKLAR KORUNACAK: "EŞİTLİK İLKESİ" VURGUSU
Sendikaların esnek çalışmayla ilgili eleştirileri dikkate alınarak, sosyal haklarda eşitlik sağlanacak. Esnek çalışanların prim gün sayısı, analık yardımı gibi haklara erişimi güvence altına alınacak. Ayrıca, tam zamanlı çalışanlarla eşit muamele görmelerini sağlamak için yasal düzenlemeler yapılacak.
Denetimlerin etkinliği artırılacak ve iş müfettişleri rehberlik eğitimleri alacak. “Emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz” ilkesi doğrultusunda haksızlıkların önüne geçilecek.
GÜVENCELİ ESNEKLİK ANLAYIŞI GELİYOR
Hükümet, işçi ve işveren haklarını korumayı hedefleyen “güvenceli esneklik” modelini yaygınlaştırmayı planlıyor. Dezavantajlı gruplar için sosyal güvenlik ve prim koşullarında esneklik sağlanacak. Ayrıca, esnek çalışma modellerinin hangi mesleklerde uygulanabileceği netleştirilecek.
İMALAT VE DİJİTAL SEKTÖRLERE YAYILACAK
Yeni düzenlemeler, imalat, tekstil, yazılım ve dijital sektörlerde esnek çalışma modellerinin kullanımını artıracak. Ödünç iş ilişkisi ve dönüşümlü iş paylaşımı gibi yöntemler bu sektörlerde yaygınlaşacak. Çalışanların mesleki eğitimlere erişimini artırmak için kapsamlı bir veri tabanı oluşturulacak.
Bu düzenlemelerle hem çalışanların yaşam kalitesinin hem de işverenlerin verimliliğinin artması hedefleniyor.
