Türkiye’nin nüfusu 292 bin kişi arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2024 Sonuçları"nı açıkladı. Buna göre, Türkiye’nin nüfusu 2023 yılında 85 milyon 372 bin 377 olarak kaydedilmişti. 2024 yılı itibarıyla bu sayı 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişiye ulaştı.
Erkek ve kadın nüfus oranları birbirine yakın
Açıklanan verilere göre, erkek nüfusun oranı %50,02 ile 42 milyon 853 bin 110 kişiyi, kadın nüfusun oranı ise %49,98 ile 42 milyon 811 bin 834 kişiyi buldu. Bu oranlarla, erkek ve kadın nüfusun birbirine oldukça yakın olduğu görüldü.
Nüfus artış hızı dikkat çekti
2023 yılında binde 1,1 olan yıllık nüfus artış hızı, 2024’te binde 3,4 seviyesine yükseldi. İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı 2023 yılında %93 iken, 2024 yılında %93,4’e çıktı. Öte yandan, belde ve köylerde ikamet edenlerin oranı %7’den %6,6’ya geriledi.
Türkiye’deki yabancı nüfus azaldı
Türkiye’de ikamet eden yabancı uyruklu nüfus, bir önceki yıla göre 89 bin 996 kişi azalarak 1 milyon 480 bin 547 kişi oldu. Bu nüfusun %48,3’ünü erkekler, %51,7’sini ise kadınlar oluşturdu.
Yabancı nüfus kimlerden oluşuyor?
TÜİK verilerine göre, yabancı nüfusta; geçerli ikamet veya çalışma iznine sahip olanlar, uluslararası koruma kimlik belgesi taşıyanlar ve mavi kart hamilleri yer aldı. Ancak, 90 günden kısa süreli vize veya ikamet izni bulunan yabancılar ve geçici koruma statüsündeki Suriyeliler bu rakamlara dahil edilmedi.
İstanbul’un nüfusu 15,7 milyona ulaştı
İstanbul’un nüfusu, 2023’e göre 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602’ye yükseldi. Mega kent, Türkiye’nin en kalabalık ili olma unvanını koruyor.
TÜİK, kentleşme derecesine göre sınıflama yaptı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2024 sonuçlarıyla birlikte yeni bir kent-kır sınıflaması da açıkladı. Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS) kullanılarak hazırlanan bu sınıflama, kent ve kırsal alanları "yoğun kent", "orta yoğun kent" ve "kır" olarak üç kategoriye ayırdı.
Kentleşme derecesi dikkate alındı
Yeni sınıflama, Avrupa İstatistik Ofisi'nin geliştirdiği "kentleşme derecesi" modelini temel alıyor. Bir kilometrekarelik alanları ifade eden "gridler" üzerinden yapılan analizlerle yerleşim yerlerinin nüfus yoğunluğuna dayalı özellikleri belirlendi. Bu süreçte, MAKS ve 31 Aralık 2024 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verileri kullanıldı.
Türkiye nüfusunun %67,2’si yoğun kentlerde yaşıyor
Bu sınıflamaya göre, Türkiye nüfusunun %67,2’si "yoğun kent" alanlarında ikamet ederken, %15,5’i "orta yoğun kent" ve %17,2’si "kır" olarak tanımlanan yerleşim yerlerinde yaşıyor.
Nüfusu azalan illerin sayısı arttı
2023 yılında 10 ilin nüfusu azalırken, 2024 yılında bu sayı 40’a yükseldi. Bu durum, nüfusun bazı illerde yoğunlaşırken diğerlerinde azaldığını ortaya koyuyor.
İstanbul Türkiye’nin en kalabalık şehri olmaya devam ediyor
İstanbul, 45 bin 678 kişilik bir artışla nüfusunu 15 milyon 701 bin 602’ye çıkardı. Türkiye nüfusunun %18,3’ü İstanbul’da yaşıyor. İstanbul’un ardından en kalabalık şehirler sırasıyla Ankara (5 milyon 864 bin 49), İzmir (4 milyon 493 bin 242), Bursa (3 milyon 238 bin 618) ve Antalya (2 milyon 722 bin 103) oldu.
En az nüfusa sahip iller açıklandı
Bayburt, 83 bin 676 kişiyle Türkiye’nin en az nüfusa sahip ili olurken, Tunceli (86 bin 612), Ardahan (91 bin 354), Gümüşhane (142 bin 617) ve Kilis (156 bin 739) sıralamada yer aldı.
2007-2024 arası nüfus piramitleri değişti
Türkiye’nin 2007 ve 2024 yıllarına ait nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalmaya bağlı olarak yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği tespit edildi.
Ortanca yaş 34,4’e yükseldi
Türkiye genelinde ortanca yaş, 2023 yılında 34 iken, 2024 yılında 34,4’e çıktı. Cinsiyet bazında incelendiğinde, erkeklerde ortanca yaş 33,2’den 33,7’ye, kadınlarda ise 34,7’den 35,2’ye yükseldi.
Sinop, en yüksek ortanca yaşa sahip il oldu
İllere göre ortanca yaş dağılımında Sinop, 43,4 ile en yüksek ortanca yaşa sahip il olarak öne çıktı. Giresun ve Kastamonu ise 42,9’er ile Sinop’u takip etti. En düşük ortanca yaş değeri ise 21,4 ile Şanlıurfa’da kaydedildi. Şanlıurfa’nın ardından Şırnak (23), Ağrı (24,5) ve Siirt (24,5) geldi.
Erkek ve kadınlarda en yüksek değer Sinop’ta
Cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerde Sinop 42,5 ile en yüksek ortanca yaşa sahip il olurken, Şanlıurfa 21 ile en düşük değeri aldı. Kadınlarda ise 44,3 ile Sinop birinci sırada yer alırken, Şanlıurfa 21,9 ile en düşük değeri aldı.
Erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranı daha fazla
2009 ve 2024 yılları arasında yapılan incelemelerde, erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranının kadınlara kıyasla daha yüksek olduğu tespit edildi. Buna karşılık, kadınlarda eşi ölenlerin ve boşananların oranı erkeklerden daha fazla çıktı. Her iki cinsiyet için evli olanların oranları ise yıllar içinde birbirine yakın seviyelerde kaldı.
Çalışma çağındaki nüfus arttı
Çalışma çağı olarak kabul edilen 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2007 yılında %66,5 iken, 2024 yılında %68,4’e yükseldi. Ancak, çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfus oranı %26,4’ten %20,9’a düştü. Öte yandan, 65 yaş ve üzeri nüfusun oranı ise %7,1’den %10,6’ya çıkarak dikkat çekici bir artış gösterdi.
Yaş bağımlılık oranlarında değişim
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını ifade eden toplam yaş bağımlılık oranı, 2023’te %46,3 iken 2024’te %46,1’e geriledi. Çocuk bağımlılık oranı %31,4’ten %30,6’ya düşerken, yaşlı bağımlılık oranı %15’ten %15,5’e yükseldi. 2024 itibarıyla çalışma çağındaki her 100 kişi, 30,6 çocuğa ve 15,5 yaşlı bireye baktı.
İstanbul, nüfus yoğunluğunda ilk sırada
Türkiye genelinde kilometrekareye düşen kişi sayısı 2024 yılında 111 olarak hesaplandı. İstanbul, kilometrekareye düşen 2.934 kişiyle ülkenin nüfus yoğunluğu en yüksek ili oldu. İstanbul’u, 623 kişiyle Kocaeli ve 390 kişiyle yüz ölçümü en küçük il olan Yalova takip etti.
Tunceli nüfus yoğunluğunda son sırada yer aldı
Nüfus yoğunluğu en düşük il ise önceki yıllarda olduğu gibi yine Tunceli oldu. Bu ilde kilometrekareye yalnızca 11 kişi düşerken, onu 19 kişiyle Ardahan ve 21’er kişiyle Erzincan ve Gümüşhane izledi.
Konya’nın geniş yüz ölçümü dikkat çekiyor
Türkiye’nin yüz ölçümü bakımından en büyük ili olan Konya’nın nüfus yoğunluğu ise 59 olarak belirlendi. Bu durum, ilin geniş yüz ölçümüne rağmen nispeten az bir nüfus yoğunluğuna sahip olduğunu gösterdi.
Adana: 2.270.298 → 2.280.484
Adıyaman: 604.978 → 611.037
Afyonkarahisar: 751.344 → 750.193
Ağrı: 511.238 → 499.801
Aksaray: 438.504 → 439.474
Amasya: 339.529 → 342.378
Ankara: 5.803.482 → 5.864.049
Antalya: 2.696.249 → 2.722.103
Ardahan: 92.819 → 91.354
Artvin: 172.356 → 169.280
Aydın: 1.161.702 → 1.165.943
Balıkesir: 1.273.519 → 1.276.096
Bartın: 207.238 → 206.715
Batman: 647.205 → 654.528
Bayburt: 86.047 → 83.676
Bilecik: 228.058 → 228.495
Bingöl: 285.655 → 283.276
Bitlis: 359.747 → 359.808
Bolu: 324.789 → 326.409
Burdur: 277.452 → 275.826
Bursa: 3.214.571 → 3.238.618
Çanakkale: 570.499 → 568.966
Çankırı: 205.501 → 199.981
Çorum: 528.351 → 521.335
Denizli: 1.059.082 → 1.061.371
Diyarbakır: 1.818.133 → 1.833.684
Düzce: 409.865 → 412.344
Edirne: 419.913 → 421.247
Elazığ: 604.411 → 603.941
Erzincan: 243.399 → 241.239
Erzurum: 749.993 → 745.005
Eskişehir: 915.418 → 921.630
Gaziantep: 2.164.134 → 2.193.363
Giresun: 461.712 → 455.922
Gümüşhane: 148.539 → 142.617
Hakkari: 287.625 → 282.191
Hatay: 1.544.640 → 1.562.185
Iğdır: 209.738 → 206.857
Isparta: 449.777 → 446.409
İstanbul: 15.655.924 → 15.701.602
İzmir: 4.479.525 → 4.493.242
Kahramanmaraş: 1.116.618 → 1.134.105
Karabük: 255.242 → 250.478
Karaman: 263.960 → 262.791
Kars: 278.335 → 272.300
Kastamonu: 388.990 → 381.991
Kayseri: 1.445.683 → 1.452.458
Kilis: 155.179 → 156.739
Kırıkkale: 285.744 → 283.053
Kırklareli: 377.156 → 379.031
Kırşehir: 247.179 → 244.546
Kocaeli: 2.102.907 → 2.130.006
Konya: 2.320.241 → 2.330.024
Kütahya: 575.674 → 571.078
Malatya: 742.725 → 750.491
Manisa: 1.475.716 → 1.475.353
Mardin: 888.874 → 895.911
Mersin: 1.938.389 → 1.954.279
Muğla: 1.066.736 → 1.081.867
Muş: 399.879 → 392.301
Nevşehir: 315.994 → 317.952
Niğde: 377.080 → 372.708
Ordu: 775.800 → 770.711
Osmaniye: 557.666 → 561.061
Rize: 350.506 → 346.977
Sakarya: 1.098.115 → 1.110.735
Samsun: 1.377.546 → 1.382.376
Siirt: 347.412 → 336.453
Sinop: 229.716 → 226.957
Sivas: 650.401 → 637.007
Şanlıurfa: 2.213.964 → 2.237.745
Şırnak: 570.745 → 570.826
Tekirdağ: 1.167.059 → 1.187.162
Tokat: 606.934 → 612.674
Trabzon: 824.352 → 822.270
Tunceli: 89.317 → 86.612
Uşak: 377.001 → 375.310
Van: 1.127.612 → 1.118.087
Yalova: 304.780 → 307.882
Yozgat: 420.699 → 413.161
Zonguldak: 591.492 → 586.802
