Bahane üretmek, insanın doğasında var olan bir davranış biçimi.
Hayatın boyunca mutlaka bir şeyler için bahane üretmişsindir. Peki, neden bahane üretiriz? Aslında cevap oldukça basit: Gerçekle yüzleşmekten kaçmak.
Bahane üretmek, seni zor durumda kalmaktan, yargılanmaktan veya kendini suçlu hissetmekten koruyan bir kalkan gibidir.
Birçok durumda bahane üretmek, gerçeği söylemekten daha kolay gelir. Çünkü gerçeği söylemek, sorumluluk almayı ve bazen de kendini savunmayı gerektirir. Oysa bahane üretmek, seni anında rahatlatır ve kısa vadede huzur sağlar. Bu yüzden, insanlar sık sık bahanelere sığınır.
En çok bahane ürettiğimiz konuların başında iş ve okul gelir. Örneğin, işe geç kaldığında trafik bahanesi sıklıkla kullanılır. Aslında geç kalkmış olabilirsin ama bu gerçeği kabul etmek yerine trafiği suçlamak daha kolaydır. Aynı şekilde, ödevini yapmadığında veya sınava çalışmadığında da çeşitli bahaneler bulmak işine gelir.
Sosyal ilişkilerde de bahaneler sıkça karşımıza çıkar. Bir arkadaşınla buluşmak istemediğinde, 'Çok yoğunum' veya 'Başım ağrıyor' gibi bahaneler kullanabilirsin. Gerçek sebep belki de o an için sadece evde kalmak istemendir, ama bunu söylemek zor olabilir.
Bahane üretmek, aynı zamanda başarısızlık korkusundan da kaynaklanır. Bir hedefe ulaşamadığında, başarısızlığı kabul etmek yerine çeşitli bahaneler üretmek, kendini daha iyi hissetmeni sağlar. 'Zamanım yoktu' veya 'Yeterince kaynak bulamadım' gibi bahaneler, başarısızlığının nedenlerini dışsal faktörlere bağlamana yardımcı olur.
Ancak, bahane üretmenin uzun vadede pek de faydalı olmadığını bilmelisin.
Sürekli bahanelerle yaşamak, seni gerçeklerle yüzleşmekten alıkoyar ve kişisel gelişimini engeller. Gerçekle yüzleşmek zor olsa da, bu yüzleşme sana sorumluluk bilinci kazandırır ve ilerlemeni sağlar.
Bazen, bahane üretmek toplumsal baskılar nedeniyle de ortaya çıkar.
Toplumun beklentilerine uygun davranmadığında veya başarılı olamadığında, bahaneler birer kaçış yolu olur. Böylece, hem kendini hem de çevreni ikna edersin.
Gerçekle yüzleşmek, özgüven gerektiren bir davranıştır.
Kendine güvenen insanlar, hatalarını ve eksiklerini kabul etmekten çekinmezler. Onlar için bahane üretmek yerine çözüm aramak daha önceliklidir. Bu da onların daha başarılı ve tatmin olmuş bireyler olmalarını sağlar.
Bahane üretmekten vazgeçmek, bir alışkanlığı kırmak kadar zordur.
İlk adım, bahanelerini fark etmek ve neden ürettiğini anlamaktır. Ardından, gerçeği söylemeye çalışmalı ve sorumluluk almayı öğrenmelisin.
Bu süreç zor ve rahatsız edici olabilir, ama sonunda kendini daha güçlü ve özgür hissedeceksin.
Yani kısacası, bahane üretmek geçici bir rahatlama sağlar, ama uzun vadede sana zarar verir.
Gerçekle yüzleşmek, hem kendine hem de çevrene karşı dürüst olmayı gerektirir.
Bahaneleri bir kenara bırakıp, hayatındaki olayları ve durumları olduğu gibi kabul etmeyi öğrenmek, seni daha olgun ve bilinçli bir birey yapar.
Unutma, gerçekler bazen acıtır ama özgürleştirir.